Biuletyn SEP 2019 - luty 2019

SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ 2018 SEP 2018 29 Nowoczesne oprogramowanie pozwala sprostać wyzwaniom, przed którymi stoi przemysł górniczy. Jednym z nich są ogromne na- kłady finansowe, które wiążą się z pozyskiwaniem nowych złóż. Po- tencjalne błędy geologiczne mogą przyczynić się do nierentownego wydobycia, nieefektywnego planowania prac produkcyjnych, a także nieprzewidzianych zdarzeń, zagrażających bezpieczeństwu pra- cowników. Zaawansowane systemy inżynieryjne nie tylko pomagają uniknąć wspomnianych błędów, ale także znacznie ułatwiają pracę geologów i pozwalają w krótkim czasie dokonać skomplikowanych obliczeń dużych ilości danych. Tego rodzaju zaawansowanym narzę- dziem jest system modelowania geologicznego ABB AbilityTM Mine- Scape. Jest to oprogramowanie, z którego korzysta pond 200 zakła- dów górniczych na świecie, w tym także w Polsce. System pozwala na dokładne modelowanie pokładów, powierzchni oraz zaburzających je zjawisk tektonicznych takich jak uskoki, wymycia, rozszczepienia itp. Dodatkowo, system umożliwia modelowanie w tej samej prze- strzeni wyrobisk górniczych; pionowych, korytarzowych i ściano- wych, które wspierają prace projektowe od momentu rozpoczęcia prac poszukiwawczych, poprzez rozcinkę złoża, jego udostępnienie, eksploatację aż do likwidacji. System wspomaga geologów i górni- ków z działów przygotowania produkcji w procesie określenia m.in. : wielkości zasobów, jakości kopaliny, warunków geologicznych, hy- drogeologicznych i tektonicznych. Dobre zrozumienie złoża to optymalna produkcja MineScape to system, który cieszy się dużym uznaniem w górnic- twie. Możliwości, które wiążą się z jego wykorzystaniem, przekłada- ją się bowiem na realne korzyści i oszczędności finansowe, a także zwiększenie efektywności planowania i produkcji. – Klasyczne me- tody, które bazują na mapach, pracy geologów i kreślarzy zajmują na- wet kilka dni. Gdy wykorzystujemy oprogramowanie, ten sam, a na- wet lepszy rezultat uzyskujemy w zaledwie kilka sekund. Co ważne, system umożliwia bardzo dobre zrozumienie złoża i stworzenie jego spójnego obrazu. W praktyce oznacza to, że geolog uzyskuje silne wsparcie algorytmów matematycznych. Dzięki temu projektowanie wyrobisk w przestrzeni modelu jest nie tylko dokładne, ale także po- zwala na uniknięcie i kontrolę błędów np. w identyfikacji pokładów – mówi Rafał Walecki z ABB i dodaje, że planowanie wydobycia przy wykorzystaniu modelu stratygraficznego zbudowanego przy pomocy oprogramowania MineScape to także bardziej rentowna pro- dukcja: – Mając dokładny model geologiczny, znamy jakość złoża i możemy przeanalizować wiele scenariuszy, które pro- wadzą do optymalnej produkcji. Wydobywamy węgiel o do- kładnie takiej jakości, której potrzebujemy. Jesteśmy nawet w stanie szacować i kontrolować koszty związane na przykład z wysokim stopniem skomplikowania tektoniki złoża. Wybie- ramy wtedy te rejony, które są najbardziej opłacalne. Model geologiczny złoża zbudowany przy wykorzystaniu oprogramowania MineScape ma także zastosowanie w geo- mechanice złoża, co bezpośrednio przekłada się na zwięk- szenie bezpieczeństwa górników, którzy pracują przy wydo- byciu. Trzeba także podkreślić, że system z uwagi na swoją mo- dułową budowę, można dostosować do specyficznych po- trzeb i wymagań każdego przedsiębiorstwa. Funkcjonalno- ści oprogramowania obejmują bowiem model geologiczny (blokowy oraz stratygraficzny) , a także moduły projektowe (podziemne i odkrywkowe) oraz podsystem harmonogramo- wania produkcji. Co więcej, oprogramowanie charakteryzuje się otwartym środowiskiem, a co za tym idzie łatwą integrację i wy- mianą danych z innymi narzędziami informatycznymi. Użytkowni- cy systemu mogą także liczyć na szybką pomoc techniczną polskich konsultantów ABB. Firma zapewnia również kompleksowe szkolenie użytkowników, a także wsparcie w trakcie wdrożenia oprogramowa- nia, konfiguracji i zbudowania pierwszego modelu geologicznego. Jakość potwierdzona referencjami Skuteczność działania systemu i jego funkcjonalności potwierdza- ją liczne referencje ze świata i kraju. Jednym z pierwszych obiektów górniczych w Polsce, w którym wdrożono system MineScape ABB, była Kopalnia Węgla Brunatnego w Bełchatowie. Oprogramowanie bardzo dobrze wpisało się w specyficzne potrzeby kopalni. – Wpro- wadziliśmy tam unikatową metodę modelowania, w której łączy się metodę stratygraficzną, gdzie modelujemy powierzchnie charak- terystyczne pokładu o znacznej miąższości, a następnie stosujemy model blokowy, już w przestrzeni opracowanych powierzchni w celu dokładnego zrozumienia rozkładu warstw i parametrów wewnątrz tego pokładu. W Bełchatowie wykorzystywane jest nie tylko mode- lowanie geologiczne, ale także funkcja projektowania i planowania prac w górnictwie odkrywkowym – dodaje Rafał Walecki. Z rozwiązania MineScape korzysta także spółka Lubelski Węgiel „Bogdanka”. Oprogramowanie wspiera pracę geologów i inżynie- rów górniczych z działu przygotowania produkcji. Tworzone przez system mapy geologiczne pomagają w opracowaniu map struktury i jakości złoża w pokładach produkcyjnych, które są następnie wy- korzystywane przez służby przygotowania produkcji przy rozcince złoża, a także w codziennej pracy wymagającej dobrego zrozumie- nia posiadanego złoża. Na wdrożenie systemu ABB zdecydowała się także Jastrzębska Spółka Węglowa, jeden z największych producen- tów węgla koksującego w Unii Europejskiej. Oprogramowanie ma usprawnić, a także wprowadzić dokładne i wariantowe planowanie produkcji w oparciu o precyzyjne dane o strukturze i jakości pokła- dów węgla. Służby pracujące w kopalni wykorzystają system do do- kładnego poznania złoża, w tymmodelowania jego tektoniki. Pozwoli to na wykrywanie krytycznych nieciągłości w wyrobiskach ściano- wych jeszcze na etapie rozcinki, a w efekcie na uniknięcie znacznych kosztów, które wiążą się z eksploatacją niedostatecznie rozpoznanej przestrzeni pokładu.