Materiały konferencyjne SEP 1992

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '92 107 bazie empirycznego wyznaczenia parametrów modelu opisującego omawiane zjawisko. Poza granicami kraju prowadzone sa, również intensywne badania nad zjawiskiem tapaji i wstrząsów w kopalniach podziemnych [1,2,4,6,7,8]. Przykładowo w opracowaniu [6] autor opisuje szereg działań technicznych pozwalajacych na rozpoznanie zagrożenia tapaniami i ewentualnych przeciwdziałań, polegających na wierceniach testowych i odprężających. Wiercenia testowe wskazują wówczas na występowanie krytycznego zagrożenia wyrobiska tąpaniem, gdy objętość zwiercin przekracza trzykrotnie taka objętość, która występuje przy wierceniu w pokładzie odprężonym. Wartości krytyczne wynoszą: - dla otworu 0 42 mm - 6 l/m, - dla otworu 0 46 mm - 7 l/m, - dla otworu 0 50 mm - 8 l/m, - dla otworu 0 95 mm - 30 l/m, - dla otworu 0 145 mm - 70 l/m, - dla otworu 0 200 mm - 140 l/m. Zagrożenie występuje wówczas, gdy te krytyczne wartości objętości zwiercin występują w odległości: - dla chodników = 3g + v ch - dla ścian = 2g + v (conajmniej jednak 3g) gdzie: g - oznacza grubość pokładu, V - prędkość postępu chodnika lub ściany Należy sądzić, że istotne znaczenie posiadać będą badauiia empiryczne, oparte o analizę rejestrowanych przypadków wstrząsów i tąpań , w powiązaniu z przestrzenną mapą zawierającą położenie stałych krawędzi starych zrobów, aktualne stany frontów ścianowych wraz z informacją o prędkości postępów tych frontów, położenia ogniska wstrząsów i miejsca tąpnięcia w wyrobiskach górniczych (jeżli takowe występują). Analiza wzajemnego oddz iaływania wymi eni onych czynni ków powinna doprowadź i ć do znalezienia uogólnień empirycznie wiążących geometrię stanu eksploatacji dokonanej i prowadzonej z zagrożeniem wystąpienia wstrząsów i tąpań. Również poszukiwania modelu deterministycznego, przede wszystkim opartego o równanie energii i wykonanej pracy, mogą doprowadzić do pewnych wniosków o lokalnym znaczeniu, ale