Materiały konferencyjne SEP 1992

134 Underground Exploitation School '92 kotwórcze związki organiczne oraz wzbogacone w procesie techno- logicznym metale toksyczne takie jak: As, Cd, Hg, Zn, Pb i inne wyżej wymienione. 6. Wpływ eksploatacji na powierzchnię terenu i stosunki wodne Podziemna eksploatacJa złóż zawsze powoduje deformacje po- wierzchni terenu, w znacznym stopniu nieodwracalne. Deformacje te są przyczyna, tzw. szkód górniczych przy czym, pod tym poję- ciem należy rozumieć nie tylko szkody w postaci uszkodzenia obiektów na powierzchni lecz również inne niekorzystne zjawiska. 6.1. Szkody górnicze Eksploatacja podziemna złóż węgla prowadzona jest w znacznej części pod terenami w wysokim stopniu zurbanizowanymi 1 uprze- mysłowionymi, pod szlakami komunikacyjnymi, rzekami, zbiornikami wodnymi itd. około 20% rocznej produkcji węgla pochodzi z fila- rów ochronnych. Obciążenie tony węgla kosztami usuwania szkód górniczych Jest wysokie i w ciągu ostatnich lat stanowi około 2,5% kosztów wydobycia Steinowiąc poważny problem ekonomiczny. Problematyka szkód górniczych w obiektach wiąże się ściśle z zagadnieniami ochrony środowiska, wprawdzie nie naturalnego, lecz środowiska w którym żyje i mieszka kilka milionów ludzi. O ile szkody w obiektach budowlanych i infrastrukturze ze względu na swoja specyfikę, stanowią przedmiot odrębnych publi- kacji, to istnieją również takie szkody górnicze, które powodują bardzo istotne zmiany w środowisku naturalnym. Eksploatacja górnicza powoduje drenaż nadległych warstw gó- rotworu, przez sczerpanie wód statycznych. Długoletnia eksploa- tacja pokładów węgla w północnej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowoego spowodowała odwodnienie podziemnych zbiorników wody w triasowych warstwach wodonośnych pstrego piaskowca. Zjawisko ta- kie obserwuje się w rejonie Sosnowca, Gliwic i Bytomia. Drenaż górotworu jest szczególnie intensywny w rejonach w których brak jest izolacji (lub izolacja jest niewystarczająca) pomiędzy ro- botami górniczymi, a warstwą wodonośną.