Materiały konferencyjne SEP 1992

Szkoła Eksploatacji Podziemnej * 92 137 6.3. Wstrząsy górnicze W kiIku rejonach GZW eksploatacja górnicza powoduje nagłe uwolnienie się nagromadzonej w górotworze energii odkształcania spreżystego. Część tej energii zamienia sle w energię sejsmiczna, która w postaci fal sprężystych dochodzi do powierzchni terenu. Wstrząsy o wysokiej energii moga spowodować uszkodzenia obiektów na powierzchni. Wstrząsy górnicze występujące na obszarze GZW rzadko powodu- ją uszkodzenie obiektów na powierzchni. Sejsmiczność GZW, w>'soka w latach 70-tych ostatnio wyraźnie zmalała. Niemniej zjawisko wstrząsów nadał występuje, a ze względu na jego przebieg, który środki masowego przekazu upodobniają do trzęsień Ziemi, budzi obawy ludności zamieszkującej rejony najbardziej narażone na wstrząsy: Katowic, Rudy Śla,skiej, Bytomia. Bierunia i innych. Szczegółowe badania Jakie podjęto w ostatnich latach wyka- zują, że zagrożenie dla środowiska ze strony wstrząsów Jest de- monizowane. Uszkodzenia spowodowane wstrząsami ograniczają się zazwyczaj do budynków starych o prymitywnej konstrukcji o znacz- nym stopniu zużycia. Ponieważ zjawisko wstrząsów występuje w ta- kich rejonach w których występują również deformacje powierzchni spowodowane wybraniem złoża i typowe szkody górnicze, orzekanie czy dane uszkodzenia zostały spowodowane wstrząsami, czy innymi przyczynami. jest niezmiernie trudne i z reguły arbitralne. Problem Jednak istnieje i stanowi skuteczną broń w rękach ekolo- gów, przeciwników górnictwa. Z drugiej strony, niewyjaśniony Jest wpływ wstrząsów na własności gruntów 1 podłoża. Istnieją podejrzenia, że wielokrot- ne drgania górotworu mogą spowodować znane z geotechniki zjawis- ko tiksotropii - zmianę konsystencji utworów ilastych, powodując ich przejście w półpłynny żel. Ponieważ warstwy ilaste i pylaste występują powszechnie w wielu rejonach GZW, możliwości zmiany nośność i podłoża gruntowego pod ob iekt am i, pod wpływem powtarzających się wielokrotnie wstrząsów nie można lekceważyć. Wstrząsy górnicze mogą również uruchamiać procesy osuwiskowe. Ograniczenie ilości energii sejsmicznej uwalnianej ze skał Jest Jedyną drogą zwalczania wstrząsów górniczych. Uzyskać to