Materiały konferencyjne SEP 1992

138 Underground Exploitation School '92 można Jedynie przez zmianę technologii robót górniczych w rejo- nach zagrożonych wstrząsami, unikając nadmiernej koncentracji robót górniczych i stosując systemy podsadzkowe, zmniejszające deformacje skał nad eksploatowanym pokładem. Badanie i doświad- czenie wykazują, że ilość energii sejsmicznej uwalnianej ze skal podczas eksploatacji zawałowej Jest dużo większa niż przy eks- ploatacji podsadzkowej. 7. Inne problemy ekologiczne generowane przez górnictwo węgla kamiennego Górnictwo węglowe jest niewątpliwie uciążliwe dla środowiska podobnie Jak każdy przemysł wydobywczy. Lłciążliwość ta zresztą Jest w pewnym sensie funkcją warunków lokalnych i stanu tech- nicznego kopalni. Np. niektóre kopalnie posiadają własne ciepło- wnie (kotłownie) emitujące znaczne ilości tlenków siajrki, azotu i CO do atmosfery. Znaczna część kopalń to kopalnie gazowe, emitujące do atmosfery szybami wentylacyjnymi metaji i dwutlenek węgla. O ile metan Jako czyste paliwo Jest marzeniem energetyki, to emitowany do atmosfery jest szkodliwy, stanowiąc Jedną z przyczyn efektu ciplarniamego ("greenhouse effect"). Uciążliwość dla środowiska stanowi również praca górniczych urządzeń mechanicznych, stawnowiących źródło hałasu. Można tu wymienić pracę zakładów przeróbczych, transport wewnątrz-zakła- dowy, pracę dźwigów itp. Przeciwdziała się temu z Jednej strony wyciszając pracę maszyn i urządzeń, a z drugiej. Jeśli to możli- we, tworząc strefy ochronne wokół zakładów górniczych. Eksploatacja złóż węgli w GZW trwa Już ponad 200 lat. Pozo- stałością po niej są stare wyrobiska na niewielkiej głębokości. Oczywiście wyrobiska te nie stanowią w dosłownym tego słowa zna- czeniu zagrożenia dla środowiska naturalnego, lecz mogą być przyczyną tzw. deformacji nieciągłych w postaci gwałtownie pow- stających zapadlisk itd. Czasami w wyrobiskach taicich przez dłu- gi okres czasu utrzymują się pożary podziemne, z których toksy- czne gazy pożarowe przedostają się do atmosfery. Zjawisko takie występuje jednak rzadko. Poważny problem ekologiczny stanowi zanieczyszczenie wód po- wierzchniowych wodami odprowadzanymi z kopalń. Poza słonymi wo-