Materiały konferencyjne SEP 1992

Szkoła Eksploatacji Podziemnej * 92 149 adekwat ny. Niemniej jednak pomiędzy trzęsieniem Ziemi, opisywanym mo- delem stick-slip, a wysokoenergetycznym wstrząsem górniczym ist- nieją, znaczne różnice. O ile trzęsienie Ziemi związane Jest z naturalna sejsmicznością Ziemi, to wstrząs górniczy indukowany Jest przez cały zespół czynników geologiczno-górniczych. Czynnik deterministyczny posiada tu bardzo duży wpływ, przez co rozwią- zania probabilistyczne nie mogą być bezpośrednio przenoszone. Mając to na uwadze» autor dokonał pewnej modyfikacji modelu stick-slip, adaptując go do warunków górniczych. Powstał w ten sposób tzw. "model poślizgowy" tąpnięcia stropowego, który w sposób przekonywujący wyjaśnia przyczyny i przebieg tego rodzaju tąpań (Goszcz, 1991). Wykorzystując powyższy model dokonano in- terpretacji 6 tąpań Jakie wystąpiły ostatnio w kopalniach węgla Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, a następnie przeanalizowano celowość i skuteczność stosowalnych aJctualnie metod oceny stanu zagrożenia oraz stosowanych metod zwalczania tąpań. Wnioski wynikające z tej analizy odbiegają znacznie od obecnych poglądów i są wręcz kontrowersyjne. Dlatego też publikacje niniejszą na- leży traktować jako Jeszcze dyskusyjną, aczkolwiek aktualnie prowadzone prace badawcze i bezpośrednie obserwacje w kopalniach dostarczają nowych dowodów potwierdzających, że model poślizgowy dla tąpań stropowych jest geomechanicznie poprawny i co więcej właściwy. 2. Rodzaje tąpań i ich mechanizm W górniczej literaturze naukowej wyróżnia sie szereg rodzajów tąpnieć o bardziej lub mniej skomplikowanej nazwie. Dla uprosz- czenia zrezygnowano z powyższego nazewnictwa, zachowując podział podawany przez Budryka i Sałustowicza, wyróżniono trzy rodzaje tąpań: pokładowe, stropowe i spągowe, przyjmując przy tym zasadę że podstawą do zaliczenia jest lokalizacja ogniska (hipocentrum) wstrząsu górniczego powodującego to tąpniecie.