Materiały konferencyjne SEP 1992

152 Underground Exploitation School '92 większości wstrząsów wysokoenergetycznych i tąpnięć w kopalniach węgla. 2.3. Tąpainia spągowe Tąpania spg^owe sa to tapania powodowane wstrząsem górniczym mającym ognisko w skałach spągowych. Przyczyna takiego wstrząsu Jest występowanie powyższych naprężeń w słabych skałach spągo- wych. Tąpania spągowe są szczególnie groźne, gdyż większość wyrobisk korytarzowych nie posiada żadnych zabezpieczeń od stro- ny spągu, przez co nawet wstrząs o niewielkiej energii może mieć katastrofalne skutki. Jak wykazały liczne badania i doświadczenia tąpania spągowe występują zazwyczaj tam, gdzie w spągu wyrobiska występują skały słabe, spękane. Największa ilość tąpań spągowych ma miejsce przy prowadzeniu robót górniczych w przystropowej warstwie pokładu grubego, po spągu węglowym. Ponieważ pokkład węgla poza nielicz- nymi wyjątkami, charakteryzuje się najmniejszą wytrzymałością, nic dziwnego, że odsłonięty spąg węglowy, zwłaszcza na dużych głębokościach stanowi największe zagrożenie. 3, Przykłady tąpnięć stropowych Główny Instytut Górnictwa od lat prowadzi kartotekę tąpań, w której podane są informacje o tąpaniach występujących w kopal- niach węgla. 2 kartoteki tej wybrano sześć pokładów dla zilust- rowania mechanizmu poślizgowego tąpnięcia stropowego, przy czym analizowane tąpnięcia są to tąpnięcia JaJcie wydarzyły się w la- tach 1990-1991, a więc niedawno. 3.1, Tąpnięcie w KWK "Centrum" (1990,03.02. pokład 507) Tąpnięcie spowodował wstrząs o energii 10^ J. Skutki ograni- czyły się do uszkodzeń obudowy. Sytuację górniczą i schematyczny przekrój podano na rys.2. Skały tworzące strop bezpośredni przeszły w stan zawału, lecz zalegające wyżej piaskowce zostały "zawieszone" na pęknię-