Materiały konferencyjne SEP 1992

154 Underground Exploitation School '92 rzecznego oraz wypiętrzenia spe^u. Sytuacje górnicza i schema- tyczny przekrój podano na rys.4. Przyczyna tąpnięcia był prawdopodobnie poślizg warstw stro- powych po uskoku. Pomiędzy zrobami w pokładzie 507 a zalegający- mi nad nimi piaskowcami powstała pustka-rozwarstwienie, nad któ- rym zawisł blok piaskowca. Drążenie dowierzchni oraz być może strzelanie wstrzasowo-urabiajace mogło naruszyć stan równowagi nietrwałej i sprowokować poślizg zawieszonego bloku. Należy pod- kreślić, że największe szkody w dowierzchni wystąpiły przy usko- ku, co potwierdza powyższa hipotezę. Przedmiotowe tąpniecie wskazuje również, że na dużej głębo- kości, gdzie naprężenia 1itostatyczne są większe od wytrzymałoś- ci skał, nawet niewielki wstrząs może spowodovra.ć tąpniecie. Ponadto należy również zwrócić uwage» Jakie zagrożenia stanowią małe uskoki. W literaturze górniczej często przejawiają sie opi- nie według których zagrożenie jest tym większe im większy jest zrzut uskoku. W rzeczywistości wielkość zrzutu ma drugorzędne znaczenie, gdyż decyduje tu obecność powierzchni zniszczenia jaką Jest powierzchnia uskoku po której następuje poślizg. Wynika stąd wniosek, że występowaniu małych uskoków w rejonach projektowanej eksploatacji należy poświęcać znacznie wiecej uwa- gi niż obecnie. 3.4, Tąpnięcie w KWK "Bobrek" (1991,06.14. pokład 510) 6 Tąpniecie spowodował wstrząs o energii E = 10 J - skutki tąpnięcia były rozległe - uszkodzenie w trzech odległych wyro- biskach korytarzowych oraz w ścianie. Sytuację górniczą i sche- matyczny przekrój podano na rys. 5. Głównej przyczyny tąpnięcia należy się doszukiwać w eksploa- tacji pokładu 509, która spowodowała spękania na krawędzi eks- ploatacji oraz rozwarstwienia w górotworze i zawieszenie mocnych skał na spękani ach. Te same zjawi ska wystąp iły zapewne wzdłuż krawędzi w pokładzie 510, lecz ze względu na stosowanie podsadz- ki - w mniejszej skali. Stan równowagi nietrwałej został naruszony przez eksploata- cje pokładu 510 ścianą 3, aczkolwiek również duży wpływ miała