Materiały konferencyjne SEP 1992

Szkoła Eksploatacji Podziemnej * 92 157 skłonnoś c i nat ura1ne j węg i a do tapań WET , bazuj e na badan1ach laboratoryjnych próbek węgla wykonyvra.nych w celu wyznaczenia bi- lansu energetycznego obciążonej i odciążonej próbki węgla pobra- nej z danego pokładu. Relacja pomiędzy energią odkształcenia spreżystego, a energia zdyssypowana stanowi podstawę do zali- czenia pokładu do odpowiedniej grupy skłonności pokładu do tąpań Sprawnościowy wskaźnik skłonności pokładów do tąpań " t )" Oznaczenie skłonności węgla do tąpań powyższą metodą polega na określaniu tzw. sprawności tąpnięcia tj tj. obliczaniu Jaką część energii odkształcenia sprężystego będzie energia kinetycz- na (Motyczka, 1979). Sprawność tąpnięcia określa się na podsta- wie badstń laboratoryjnych próbek węgla pobranych z danego pokła- du. Geofizyczny wskaźnik tąpliwości GWT Metoda ta bazuje na wyznaczaniu modułu sprężystości posta- ciowej i współczynnika Poissona w oparciu o pomiary sejsmiczne wykonywajie bezpośrednio w wyrobiskach kopalń (Goszcz, Dworak, 1982). Pozostałe metody zaproponowane przez innych autorów, opi- sane w licznych publikacjach (np.Gil i Drzężla, 1973) nie są stosowane na skalę przemysłową. Wskaźnik ten jak wykazały dalsze badania (Dworak, 1990) przedstawia bardziej stan naprężenia-odkształcenia w deinym re- jonie niż skłonność węgla do tąpań. Oznaczając GWT , można ocenić stan zagrożenia (rys.8). 4.3. Wiercenia małośrednicowe Metoda wierceń małośrednicowych, została wprowadzona do ko- palń polskich w latach sześćdziesiątych (Neyman i Szecówka 1976) Polega ona na badaniu ilości zwiercin uzyskanych z Jednego metra otworu małośrednicowego i wierconego w kierunku strefy zagrożo- nej. Wzrost ilości zwiercin i inne dodatkowe zjawiska (stuki, zaciskanie wiertła itd. ) wskazują na zagrożenie. Głównym cele.m wiercenia Jest wyznaczenie tzw. "strefy", tj. grsuiicy zewnętrz- nej obszaru w którym naprężenia osiągają wartości niebezpieczne.