Materiały konferencyjne SEP 1992

162 Undergroiind Exploitation School '92 sięgiem możliwości bezpośrednich observraicji i pomieirów, w stosunkowo znacznej odległości od wyrobiska górniczego. Przy obecnych możliwościach technicznych. Jedynym możliwym rozwiąza- niem Jest wykorzystanie badań geofizycznych: sejsmologii górni- czej, sejsmoakustyki» sejsmiki i metod geoelektrycznych. Kryterium sejsmologiczne winno bazować na śledzeniu zmian aktywności sejsmicznej górotworu. Przy wygładzaniu powierzchni poślizgu należy oczekiwać stopniowego wzrostu energii wstrząsów, a zarazem zmniejszanie się ich ilości. Wyłamywanie każdego za- zębienia lub zerwanie mostku towarzyszy uwolnienie się pewnej ilości energii sejsmicznej. Ponieważ początkowo zrywauie sa most- ki najsłabsze, w tej fazie przygotowania powierzchni poślizgu, należy oczekiwać wzrostu ilości impulsów sejsmoakustycznych emi- towanych przez skały stropowe o innej częstotliwości niż emito- wane 2 pokładu węgla. W mlare wygładzania powierzchni poślizgu, ilość impulsów winna maleć, lecz Jednocześnie wzrastać ich energia umowna. W następnym etapie kiedy następuje dalsze wygładzanie po- wierzchni poślizgu winny pojawiać się Już słabe wstrząsy górni- cze rejestrowane przez sejsmologię. Podobnie Jak w przypadku impulsów sejsmoakustycznych ilość wstrząsów winna maleć, lecz Jednocześnie wzrastać ich energia. W tej fazie winien nastąpić poślizg wstępny. Jego zahamowanie winno objawiać się Jako "cisza sejsmiczna", co stanowi wyraźny sygnał zagrożenia. Uzyskanie wiarygodnych informacji o narastaniu zagrożenia uwarunkowane jest Jednak zastosowaniem innych niż stosowane obecnie, technik pomłarowych umoż1 iwiających śledzenie zjawisk zachodzących w stropie. Warunkiem koniecznym jest odpowiednia lo- kalizacja czynników pomiELrowych w bliskim sąsiedztwie stref za- grożonych, ustalona na podstawie analizy lokalnych warunków geo- logiczno-górniczych. Poślizg wstępny powoduje wzrost obciążenia części pokładu znajdującej się pod przemieszczającym się blokiem. Winno to spowodować wzrost parametrów sprężystych pokładu, co z kolei możliwe jest do detekcji przez stosowanie geotomografi i sejs- micznej. Prędkości fal sprężystych w strefie obciążonej winny być większe niż poza tą strefą. W rozkładzie pola prędkości w