Materiały konferencyjne SEP 1992

180 Undergroiind Exploitation School '92 2. Racjonalna gospodarka zasobami kopalin Racjonalność gospodetrki zaisobami kopalin rozumiemy Jako mak- symalizacje ich użyteczności i ma ona w odniesieniu do złóż ko- palin specyficzne znaczenie. Wairunkuja Je^: 1. ściśle określona lokalizacja złóż, 2. nieodnawialność ich zasobów, 3. zmiany w środowisku naturalnym, a często Jego częściowe zniszczenie w wyniku prowadzonej eksploatacji, 4. wielosurowcowy charakter niektórych kopalin. Szczególne znaczenie ma nieodnawialność zasobów powodującą, że nadrzędnym kryterium racjonalności Jest zapewnienie długo- trwałości użytkowania złoża. Ograniczyć należy możliwość użytko- wania złoża dla doraźnie wysokich korzyści finansowych, które można osiągnąć w wyniku eksploatacji części złoża najbardziej opłacalnej pod względem ekonomicznym i technicznym, co sprzyja szybszemu wyczerpaniu zasobów złoża. Ograniczenie możliwe Jest poprzez system ekonomiczny, sprzyjający prowadzeniu racjonalnej gospodarki złożem, zapewniający długotrwałość jego użytkowania oraz odpowiedni system kontroli wykorzystania złoża. Ściśle określoną lokalizacje złóż wymusza teren, na którym występuje złoże. Winien on być chroniony przez zagospodarowaniem uniemożliwiającym późniejszą jego eksploatację. Trzeci z wymienionych warunków w nawiązaniu - do pierwszego - Jest źródłem konf1iktów między potrzebami eksploatacyjnymi a żądaniami lub oczekiwajiiami w zakresie ocłirony środowiska wyma- gającym, szczególnie w przypadku złóż unikatowych, podejmowania decyzji ograniczających ochronę środowiska. Wielosurowcowy charakter niektórych kopalin skalnych stwa- rza możliwość różnego zużytkowELnia tej samej kopaliny. Kryterium racjonalności Jest w tym przypadku wykorzystanie kopaliny dla wytwarzania surowców o najwyższej wartości. Racjonalna gospodarka wymaga zatem: 1. Identyfikacji obszarów możliwego występowania złóż i obszarów stwierdzonego występowania złóż. 2. Ochrony terenów możliwego występowania złóż i obszarów na