Materiały konferencyjne SEP 1992

230 Undergroiind Exploitation School ' 92 tłumaczyć wysokim udziałem procentowym substancji mineralnej - głównie skał stropowycti i przerostów. Tabela 3 prezentuje zawartości pierwiastków w pyłach obliczone na podstawie przebadanycłi pyłów z 26 kopalń na tle średnicłi zawartości w węglu obliczonych dla 60 kopalń. Szczególnie niebezbieczne dla środowiska są pyły powstałe na obszarze technologicznego użytkowania węgla, nie tylko z uwagi na ich ilości, ale także ilości występujących metali toksycznych. Tabela 4 przedstawia koncentracje metal1 określone w próbkach pyłów i ziemi pobranej wokół elektrowni i koksowni kopalni Debieńsko. 6. Badania środowiska pracy górników narażonych na działanie pyłów węglowych Chcąc wyjaśnić, w Jakim stopniu środowisko pracy górników zwiększa niebezpieczeństwo zagrożenia metalami toksycznymi, wystę- pującymi w pyłach, prowadzono obserwacje wybranych grup górników zatrudnionych na dole 8 i 15 lat oraz na powierzchni z tym samym stażem pracy. Do badań wytypowano kopalnie Debieńsko graniczącą z elektrownią Dębieńsko i koksowniF, Debieńsko i charakteryzującą Sie najwyższym wskaźnikiem zachorowalności. Okres obserwacji wybranej grupy górników, wynoszącej w pierwszym roku 135 osób, w następnych dwu latach 75, trwał trzy lata. Służby medyczne kopalni pobierały u wytypowanych górników próbki krwi, moczu i włosów, w których oznaczono w GIG zawartość: Cd, Co. Cr, Cu, Mn, Ni, Pb, Zn we krwi i moczu oraz Hg we włosach. Uzyskane koncentracje metali we krwi i moczu badanych górników, stanowiące wartości średnie z okresu trzech lat, przedstawiono w formie histogramów na rys. 1. Na rysunku tym zaznaczone również dopuszczalne normy higieniczne. Jak widać z załączonych histogra- mów zawartości oznaczonych metali we krwi i moczu znacznie prze- kraczają dopuszczalne normy. Próbki włosów analizowane były na zawartość rtęci u 75 górników w okresie dwuletnim. Występowanie tego pierwiastka stwierdzono u 60% badanych. Należy podkreślić, iż w organizmie występuje zjawisko inter- akcji metali i dlatego większość badaczy odchodzi od interpretacji wyników w oparciu o normy higieniczne, skłaniając się w ocenach