Materiały konferencyjne SEP 1992

Szkoła Eksploatacji Podzienmej * 92 315 Deponowanie odpadów w pustkach podziemnych może mieć miejsce w zrobach czynnych wyrobisk eksploatacyjnych lub w zro- bach po eksploatacji sprzed kilku lat . W pierwszym przypadku bedz ie to podsadzanie pustki 1 ub dosadzanie zawalu . W drugim przypadku mamy najczęściej do czynienia z wypełnianiem pustek międzybryłowych gruzowiska zawałowego lub przeznaczonymi do likwidacji wyrobiskami korytarzowymi. Podsadzanie zrobów uwarunkowane jest względami ochrony powierz- chni lub zł oża . W takim przypadku o możliwości zastosowsuiia odpadu lub mieszaniny odpadu z innym kopalnym materiałem pod- sadzkowym decydować będzie jego ściśliwość. Obowiązującą polskie górnictwo norma "Materiały do podsadzki hydraulicznej" dopuszcza stosowanie odpadów jako mate- riału podsadzkowego, wymieniając: skate płonna, żwir, żużel. popiół granulowany. Pomijając nieścisłość {żwir podobnie jak piasek należy do surowców) przedmiotowa norma jedynie dla skał płonnych (nie zwracając jednakże uwagi na ich różne rodzaje) precyzuje wymagania dotyczące takich właściwości jak ściśliwość, wodoprzepuszczalność. rozmywałność, gęstość pozorną, wymiar ziarn oraz zawartość substancji toksycznych. Ta ostatnia cecha właściwa zresztą innym odpadom (np żużlom) określona jest bardzo ogólnie. Pod względem jakości materiały i mieszaniny klasyfikuje sie głównie z uwagi na ich ściśliwość, ale Jako kryterium przyj- muje Sie jej wielkość przy obciążeniu 15 MPa. Takie charaktery- zowanie materiałów i ich mieszanin nie uwzględnia faktu, że ściśliwość jest funkcja nie tylko własności materiału, ale i głębokości na jakiej podsadzka "pracuje". I tak mieszanina trze- ciej klasy według normy, na głębokości 800 m będzie na przykład mieć ściśliwość 18%, a na głębokości 300 m 8%. Projektanci eksploatacji oraz jednostki zatwierdzające plany, na ogół w przypadku , gdy odbywa się ona w fi larze, sugerując sie tak sprecyzowaną w normie klasyfikacją, naJcładają na kopalnie obowiązek stosowania mieszaniny klasy pierwszej. Z góry wiec wykluczają, że może ona zawierać w swym składzie odpady. Proponuje sie zmianę sposobu klasyfikowania materiałów i mieszanin podsadzkowych z uwagi na ściśliwość według podanego poniżej kryterium. R.Adamek i J.Palarski wykazał i, że krzywa