Materiały konferencyjne SEP 1992

402 Underground Explołtation School * 92 1. Wstęp Problematyka likwidacji kopalń węgla kamiennego jest złożona ze względu na brak doświadczeń krajowych w tej dziedzinie. W Polsce występowały w prawdzie przypadki, gdy kopalnia stopniowo ograniczała wydobycie wskutek wyczerpania zasobów lub gdy nastę- powało połączenie z inna kopalnią - jeśli były ku temu sprzyja- jące warunki. Były to jednakże przypadki, w których decyzje o ikwidacji podejmowano z dużym wyprzedzeniem, a proces likwida- cji rozkładał sie na dość długi okres czasu. W chwi1 i obecnej, w nowej sytuacji ekonomicznej w jakiej znalazło sie górnictwo, decyzje o likwidacji moga być podejmowa- ne ze względów ekonomicznych tj. wówczas gdy kopalnia nie bedzie w stanie sama utrzymać sie na rynku. Zakłada się bowiem, że każ- da kopalnia będzie samodzielnym przedsiębiorstwem, działającym w warunkach gospodarki rynkowej, oraz że nastąpi uwolnienie cen na węgiel, tj. zbliżenie ich poziomu do cen światowych. Zapowiada os- sie także zlikwidowanie dotacji do wydobycia węgla. Z prowadzonych obecnie prac naukowo-badawczych w różnych rodkach wynika, że nawet przy uwolnieniu cen na węgiel kilkanaś- cie kopalń bedzie nierentownych. Powodem będą rosnące koszty wy- dobycia węgla wynikające z pogarszających się warunków geolo- giczno-górniczych z jednej strony, oraz koszty związane z zagos- podarowaniem odpadów stałych w tym wód słonych i likwidacji szkód górniczych z drugiej strony. Koszty te, w nowych warunkach społeczno-gospodarczych winny być ponoszone przez kopalnie w całości lub w dużej ich części, W zaistniałych warunkach należy zatem oczekiwać decyzji o likwi- dacji kolejnych kopalń nierentownych, poza kopalniami Dolnośląs- kiego Zagłębia Węglowego, do których decyzje Już zostały podjęte. Już od kilku lat w Centrum Podstawowych Problemów Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN w Krakowie prowadzone są ba- dania dotyczące rentowności kopalń węgla kamiennego oraz prace nad modelami optymalizacyjnymi i programami komputerowymi, wspierającymi podejmowanie decyzji o likwidacji kopalń. Wynika z nich Jednoznacznie, że 1ikwidacja kopalń jest po- ważnym przedsięwzięciem wymagającym dużych naJcładów inwestycyj- nych, którego skutki występować będą zarówno w sferze społecznej