Materiały konferencyjne SEP 1992

404 Underground Explołtation School * 92 Stadia te winny być uwzględniane w harmonogramie procesu likwidacji, który 2 kolei winien być podstawą ocen ekoniraicznych Najkorzystniejszy wariant likwidacji kopalni stanowić powi- nien punkt wyjścia do określenia społecznych i przyrodniczych skutków likwidacji kopalni. W praktyce może sie okazać, że wys- tępują sprzężenia zwrotne w układzie techniczno-organizacyjnych czynników określających dany wariant likwidacji a skutkami spo- łecznymi 1 przyrodniczymi Jakie pociąga za soba, likwidacja damej kopalni wg. przyjętego wariantu. Konieczna byłaby zatem globalna optymalizacja całego układu i wybór najlepszych rozwiazań. 3. Społeczne skutki likwidacji kopalń Wyróżnia sie dwa obszary ujawnieinia sie skutków społecznych Jakie pociaga za sobą likwidacja kopalni [2]: 1. Skutki dla regionu i gospodarki kraju, 2. Skutki występujące w samej kopalni. Z punktu widzenia interesów kopalni istotne są skutki wystę- pujące w drugim obszarze. Jednakże przy podejmowaniu decyzji o 1 i kwi dacJ i zakładów górni czych koni eczne Jest i ch całośc i o we rozważanie. W obszarze skutków społecznych występujących w kopalni lik- widowanej. do najistotniejszych czynników produkcji wymagających szerszych analiz należą: - zmiany w odniesieniu do majątku trwałego kopalni (np. zmiany własnościowe), - zmiany w stosunku do ludzi zatrudnionych w kopalni (zmiany w strukturze zatrudnienia oraz ich wpływ na wielkość dochodów osia^anych przez pracowników). Istotne jest bowiem opracowanie projektu zagospodarowania siły roboczej zatrudnionej w kopalni ukazującego możliość przekwalifikowania, zatrudnienia w innych kopalniach, przejścia na wcześniejszą emeryturę lub uruchomie- nia własnej dziaąlalnności gospodarczej. Wycena ekonomiczna społecznych skutków likwidacji kopalni Jest bardzo trudna z uwagi na niewymierność niektórych zjawisk społecznych. W takich przypadkach konieczne jest chociażby ich zgrubne oszacowanie. Natomiast w pozostałych przypadkach niezbę- dne Jest przeprowadzenie kompleksowego rachunku kosztów społecz-