Materiały konferencyjne SEP 1992

Szkoła Eksploatacji Podziemnej * 92 405 nych jako elementu kosztów likwidacji kopalni. Intensywność społecznych skutków zależeć będzie od przyjęte- go wariajitu 1ikwidacji danej kopalni i może wywierać zwrotny wpływ na wybór optymalnych rozwiązań techniczno-organizacyjnych procesu 1 i kwi dacj i. 4. Przyrodnicze skutki likwidacji kopalń Oddziaływanie czynnych kopalń węgla kamiennego na środowisko przyrodnicze Jest wielopłaszczyznowe i wielokierunkowe [1]. Każda kopalnia poprzez eksploatacje powoduje zaburzenie natural- nych procesów występujących w różnych komponentach środowiska przyrodniczego a w szczególności w: środowisku atmosferycznym, powierzchni terenu, środowisku wodnym, środowisku biologicznym, środowisku geologicznym. Likwidacja kopalni tj. likwidacja jej działalności eksploa- tacyjnej dokonana w sposób prawidłowy winna polepszyć walory środowiska przyrodniczego, podobnie jak w przypadku społecznych skutków likwidacji, natężenie skutków przyrodniczych zależało będzie od przyjętego wariantu technicznej likwidacji kopalni oraz od czasu jej przeprowadzenia. Przyrodnicze skutki likwidacji kopalni moga, ujawniać się jeszcze przez szereg lat po zaniechaniu eksploatacji co musi być brane pod uwagę w kompleksowym programie zagospodarowania obsza- ru tych kopalń lub całych regionów. Skutki 1ikwidacji pojedyn- czych kopalń mogą bowiem być odczuwalne w kopalniach sąsiednich np. w wyniku zaprzestania pompowania wód w kopalni likwidowanej może nastąpić konieczność zwiększonego pompowania wody w kopal- niach znajdujących się w zasięgu tego samego poziomu wodonośnego [1]. Ekonomiczna wycena skutków przyrodniczych likwidacji kopalń jest trudna z uwagi na: - brak wielu danych obrazujących stan środowiska przed budową kopalni, - braJc odpowiednich pomiarów i badań zmian w komponentach środo- wiska przyrodniczego, - niewypracowanie dotychczas reprezentatywnych metod badawczych zmian poszczególnych komponentów. Niezbedna jest Jednakże szacunkowa wycena ekonomiczna skut-