Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 Eksport jest na granicy samofinansowania. Koszt frachtu, przeładunków i opłat portowych „waży" udziałem 35% efektywnego kosztu węgła eksportowego; ceny transak- cyjne w pierwszym półroczu br. wyniosły 49 USD/t (1,75 USD za Gigadżul); stabilizacja kosztu wydobycie jest imperatywem utrzymania trwałej zdolności eksportowej. Po ósme - Opór natury tężeje a spadek wydobycia - bez dalszej eskalacji kosztu - nieuchronny; rzecz w dalekoidqcym „odwęgłeniu" ekonomicznych zasobów; ilustruje to porównanie wydobycia w śłąskich zagłębiach: okres 1750 - 1913; 1,1 mld ton, okres 1914 - 1945; 1,9 mld ton, okres 1946 - 1990; 6,0 mld ton, w tym: 1946/1960 - 1,29, 1961/1975 - 2,00; 1976/1990 - 2,78: W ekonomicznych zasobach prześwituje dno. Strukturę wieku kopalń cechuje dłu- gowieczność: wiek powyżej 100 lat - 20 kopalń z udziałem wydobycia 32% wiek 100-45 lat - 28 kopalń z udziałem wydobycia 26%, wiek poniżej 45 lat - 22 kopalnie z udziałem wydobycia 42%. Opór natury tężeje w miarę przechodzenia na głębsze poziomy, coraz cieńsze i bardziej zanieczyszczone pokłady; nie pomogło rosnące zaangażowanie kapitału, tech- nicznego uzbrojenia i żywej pracy. Sprawdziły się kopalnie inwestycyjne pierwszej generacji oddane do ruchu przed 1960 n; dotycz;] one 8 kopalń (Wesoła, Ziemowit, Jaworzno, Nowy Wirek, Julian, Halemba, Porąbka, 1. Maja); ich zdolność projektową (123 tys.t/dobę) wykorzystuje się mimo recesji w 81%. Gorzej wypadły inwestycje drugiej generacji; dotyczą 14 kopalń o łącznej zdolności projektowej 216 tys. t/dobę; okres zamrożenia środków wydłużył się do 10-15 lat; zdolność projektowa jest z reguły nieosiągalna; wynosi aktualnie 65%. Chlubnym wyjątkiem jest - po trudnym okresie udostępniania zasobów - kopalnia BOGDANKA. Tu udało się znacząco podnieść wydobycie i wydajność w przeliczeniu na zatru- dnionego i zdobyć trwały rynek zbytu u odbiorców na tzw. „ścianie wschodniej". Nakładów kapitałowych „na węgiel" nikt dotąd nie policzył w czytelnej relacji - np. w odsetku PKB. Rzecz nie tylko w nakładach bezpośrednich lecz towarzyszących (zaopatrzenie w stal, energię, transport, mieszkania) i oprocentowaniu zamrożonego kapitału. Po dziewiąte - uzależnienie od węgla musi ulec redukcji; nieodzowne jest silniejsze nasycenie ropą naftową i gazem ziemnym; związek między strukturą paliwową a zdolnością trwałego podnoszenia dochodu jest oczywisty o czym świadczy poró.vvnanie: Sekcja I 159