Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 yy Górnictwo musi się odchudzić tonażowo i załogowo. Strategiczna rola węgla pozostanie jedniik nie zacłiwiana. Węgiel kamienny będzie nadal głównym paliwem prądotwórczym. Skutki nawet tylko kilkugodzinnej przerwy elektrycznego zasilania w skali wielkiego miasta - nie mówiąc o kraju - sa niewyobrażalne. Przedsmakiem pamiętny „blackout z lat 60-tych w nowojorskim systemie zasilania z setkami tysięcy uwzięzionych w wa- gonach kolei podziemnej i windach wieżowców, w mieszkaniach z wyłączoną klimatyzacja i w zatorach samochodowych (paraliż ulicznej sygnalizacji świetlnej) przy akompania- mencie tłuczonych przez przestępcze elementy szyb w domach towarowych. Na węglu kamiennym nadal wytwarzać się będzie ponad 50% energii elektrycznej. Węgiel ma czysta hipotekę finansową. Księga wydatków i wpływów jest otwarta i przeji-zysta. Zamknie się w bieżącym roku niedoborem 13 bln zł, przy dynamice tegorocznego kosztu niższej od stopy inflancji. Dojrzewa proces przekształcania kopalń w jednoosobowe spółki skarbu państwa i kolejnej komercjalizacji w układzie holdingowych spółek. Ułatwi to skoordynowana gospodarkę złożami, selekcję poziomów wydobywczych wg kryterium kosztu, likwidację filarów szybowych, przerzut technicznego uzbrojenia i załóg z kopalń wymierających do zdrowych. Węgiel kamienny jest przyparty do ściiiny bariera cenowa. Jest nia cena transakcyjna skorygowana o różnice jakościowe, koszt przewozu i przeładunku. Przepisy prawne Wspólnoty Europejskiej uniemożliwiają wprowadzenie bai'ier celnych chroniących pn:ed konkurencja węglowych tygrysów. Nawrót bezpośredniego dotowania węgla grozi retorsjami antydopingowym! GATT z fatalnymi skutkami dla eksportu. Krajowe złoża węglowodorów sa marginalne - środki na import ropy i gazu musza się znaleźć. Węgla importować nie musimy i nie będziemy. Racja stanu nakazuje samowystarczalność w tym p(xlmiocie. Koszty gospodarczej przebudowy sa nierówno- miernie rozłożone. Górnictwo „czanie" boryka się z trudnościami. Beneficjantami sa główni użytkownicy węgla- elektroenergetyka i ciepłownictwo. Pożywka ich tegorocznych zysków jest eskalacja urzędowych cen energii elektrycznej i ciepła. Rachunek kosztów jest zagmatwany i nieprzejrzysty. Prezentuje się tylko wynik końcowy bez klarownego rozbicia na koszt wytwarz:inia. przesyłania, dystrybucji i obsługi odbiorców. Każdy z uczestników tego procesu jest monopolista a to rodzi wynaturzenia i inercję. Wynaturzeniem jest jawna asymetria między kosztem podstawowego paliwa (węgla) a finalnego produktu (elektryczność, ciepło) dostarczonego odbiorcom. Propozycja: koszty zmienne - slale jest zdeformowana. Odbiorcy płaca za „gotowość dostawy" w stopniu nieporównywalnie wyższym niż w innych krajach. Tu proces oczyszczający jeszcze się nie rozpoczął. Parasolem ochronnym jest hasło „dochodzenia do cen światowych". Węgla nie wolno wystawić na pastwę sil rynkowych - nieodzowny tu wkład działań interwencyjnych - wspomagających. Górnictwo należy uwolnić od dywidendy. Należy je wesprzeć opodatkowaniem energii elektrycznej „złotówka węglowa". Wpłaty uiszczane na ochronę środowiska powinny się znaleźć w dyspozycji wyspecjalizowanych przed- siębiorstwach utylizacji zbędnego mienia i sanacji gruntów kopalnianych kopalń likwi- Sekcja I 161