Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Underground Exploitation School '93 dróg komunikacyjnych w warunkach zagrożenia tąpaniami wskazują również na celowość ich upodatniania. Rozwiązania technologiczne ograniczające zagrożenie tąpaniami I aa • I U ' L I " C J •U J " C J " Otwarcie przestrzeni roboczej w jednoetapowych systemach komorowo-filarowych w normalnych warunkach obejmuje trzy pasy i trzy rzędy filarów technologicznych. W przypadku wzrostu zagrożenia t^)aniami praktykuje się szerokie otwarcie przestrzeni roboczej do siedmiu pasów i siedmiu rzędów filarów technologicznych (w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się możliwość większego otwarcia przestrzeni roboczej) (rys. 5). Rozsze- rzenie przestrzeni roboczej w warunkach zagro- żenia tąpaniami, okazało się prostym i skutecznym sposobem ograniczenia naprężeń na krawędzi strop-calizna oraz zmniejszenia krzy- wizny stropu nad przestrzenią roboczą. W sy- stemach z klasycznym otwarciem, strop nad przestrzenią roboczą, w związku z często wy- stępującym brakiem podparcia w gruzowisku zawałowym na krawędzi zrobów, jest intensyw- nie zginany, co sprzyja gromadzeniu energii w odkształconych warstwach skalnych. Płyta stro- powa podparta jest głównie, na znajdującej się w stanie sprężystym, krawędzi calizny. Umożli- wia to gwałtowne niszczenie struktury skał zło- żowych objawiające się w postaci tąpań i odprężeń. Po rozszerzeniu przestrzeni, pracujące w fazie pozniszczeniowej filary technologiczne, ^ rf^"^ na froncie wybierkowym przenoszą znaczną częśc obciążeń pionowych oraz pochłaniają część energii mogącej wywołać zjawisko dynamiczne. Likwidacja przestrzeni wybranych podczas podziemnej eksploatacji złoża ma za zadanie opanowanie zruszenia górotworu w celu utrzy- mania wyrobisk górniczych w stanie bezpiecz- nym dla pracy ludzi i ruchu maszyn. Istnieją w zasadzie dwa podstawowe sposoby likwidacji zrobów: wypełnienie podsadzką lub ich zawa- lenie pełne bądź częściowe. W kopalniach rud miedzi Legnicko-Głogowskiego Okręgu Mie- dziowego wybrana przestrzeń likwidowana do- Rys. 5. System komorowo-fila rowy jednwtapo- 212 Tom I