Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 tychczas była przez zawał skał stropowycłi wymuszony robotami staałowymi lub przez wypełnienie piaskową podsadzką łiydrauliczną. Likwidacja przestrzeni wybranej podsadzką hydrauliczną stosowana jest podczas eksploatacji grubego złoża lub przy eksploatacji z wymaganą ochroną powierzchni. Podczas wymuszania zawału skał stropowych robotami strzałowymi istnieją bariery techniczne i technologiczne nie pozwalające na nieograniczone powiększanie jego wysokości oraz na uzyskanie rozdrobnienia skał gruzowiska zawałowego zapewniającego pełne wypełnienie powstałej pustki. Niedostateczne natomiast podparcie wyższych warstw stropowych gruzowiskiem zawodowym w przestrzeni wybranej jest podstawową przyczyną wzmożonych przejawów ciśnienia górotworu, powodujących tąpania i odprężenia oraz wzrost zagrożenia niekontrolowanymi zawałami stropu w wyrobiskach górniczych. Ponadto wykonywanym strzelaniom zawałowym towarzyszy wydzielanie się dużej ilości energii, posiadającej dezintegrujący wpływ na otaczający górotwór. W tycłi warunkach wprowadzono odmienne podejście do technologii likwidacji przestrzeni wybranej zaniechując rozstrzeliwanie resztkowych filarów technologicznych. Likwidacja przestrzeni wybranej realizowana może być wówczas: przez ugięcie stropu na resztkach (będących w fazie pokrytycznej) filaracłi technologicznych i samoczynny zawał skał stropowych bez wymuszania jego robotami strzałowymi; przez ugięcie stropu na resztkowych filarach technologicznych i skale płonnej lokowanej w przestrzeni wybranej z robót kamiennych wykonywanych w polu oddziału lub jego otoczeniu; przez ograniczony zawał technologiczny skał stropowych na wysokość od 2,5 do 4,0 m. Ugięcie stropu i samoczynny zawał skał stropowych w przestrzeni wybranej pozwala na ochronę słabego stropu bezpośredniego w przestrzeni roboczej oraz zapewnia korzystny rozkład naprężeń w wyniku uzyskania natychmiastowego podparcia wyższych warstw stropowych na resztkowych filarach technologicznych będących w fazie pokrytycznej, a wzmacnianych dodatkowo gruzowiskiem postępującego zawału samoczynnego. W przypadku mocniejszych stropów uzyskanie wzmocnienia resztkowych filarów technolo- gicznych możliwe jest przez wykonanie ograniczonego zawału stropu. W sytuacji prowadzenia robót kamiennych w oddziale lub jego otoczeniu rolę podsadzki spełniać może skała płonna lokowana w przestrzeni wybranej. Eksploatacją doświadczalną z ograniczonym zawałem stropu wdrożono w ZG Polkowice w 1988 roku (oddział G-12) i stopniowo rozszerzano ją na kolejne oddziały. W 1991 roku eksploatację z ograniczonym zawałem stropu zastosowano w ZG Lubin (oddział G-4). Eksploatację eksperymentalną z ugięciem stropu robotami strzałowymi w kopalni „Rudna" zastosowano w 1989 roku. Po uzyskaniu pozytywnych wyników rozszerzono stopniowo jej zakres na kolejne oddziały wydobywcze. System komorowo-filarowy jednoetapowy z ograniczonym zawałem stropu odpowiada geometrycznie systemowi I-3S. Różjnią się one tylko sposobem likwidacji przestrzeni wybranej. W systemie z ograniczonym zawałem stropu filary resztkowe są pozostawiane, a wykonywany na wysokość od 2,5 do 4,0 m ograniczony zawał obsypuje i wzmacnia Sekcja II 213