Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 in situ przy wykorzystaniu najnowszych technik niestety nie zawsze Są publikowane, ze względu na ważność najczęściej podziemnych obiektów, lub publikowane są z bardzo dużym opóźnieniem. 4. Czujniki i aparatura kontrolno pomiarowa do geomechanicznych badali in situ Spośród pomiarów rozpowszechnionych obecnie w świecie dotyczących zagadnień będących przedmiotem zainteresowania geomechaniki i jednoczśnie, bezpośrednio praktyki inżynierskiej, można wyróżnić następujące, charakterystyczne rodzaje pomiarów: a) Pomiar konwergencji i przemieszczeń wzdłuż osi długich otworów badawczych, b) Pomiar przemieszczeń osi otworu w płaszczyźnie do niej prostopadłej, c) Pomiar zmiany średnicy otworu badawczego, d) Obserwacja pęknięć i szczelin, e) Kontrola ol)ciążeń i odkształceń kotwi. Znane są i powszechnie stosowane w Polsce urządzenia do pomiaru konwergencji i przemieszczeń wzdłuż otworów badawczych. Na ogół stosuje się do tego celu różne konwergometry, przymiary taśmowe czy ekstensometry. Nowoczesne ekstensometry wielopunktowe różnią się materiałem z jakiego są wy- konane, sposobem mocowania w otworze oraz możliwością odczytu zmierzonej wielkości. Dostępne dzisiaj ekstensometry zbudowane są z elementów metalowych bądź z włókna szklanego. W otworach są one wklejane lub utwierdzane mechanicznie przy pomocy różnorodnych zamków mechanicznych alłx) rozpieranych hydraulicznie. Zasady działania i podstawowe cechy niektórych, dostępnych urządzeń pomiarowych stosowanych w wielu kopalniach na świecie przedstawiono poniżej. Extensometr wielopmktowy MPBX składa się z głowicy pomiarowej do względnego odczytu maksymalnie sześciu czujników połączonych z kotwiami pomiarowymi. Kotwie rozpierane są w otworze o średnicy co najmniej <t)75 [mm], hydraulicznie łub są wklejane. Przemieszczenie może być mierzone mechanicznie lub elektrycznie. Trójosiowy extensometr - tńvec, jest urządzeniem przenośnym, wielokrotnego użytku. Mierzy przemieszczenia jednocześnie w trzech wzajemnie prostopadłych kierunkach w otworze z uprzednio wklejonymi (zacementowanymi) rurami ze specjalnymi znacz- nikami rozmieszczonymi co 1 [m]. Wartości przemieszczeń w kierunkach x, y ,z wyświetlane są bezpośrednio na mierniku posiadającym interface RS-232 do wczytywania danych do komputera oraz pamięć do 8000 odczytów. Pomiar (zakres ±20 [mm] z dokładnością ±0.003 [mm]) odbywa się bardzo szybko. Trzydziestometrowy otwór może być zmierzony w przeciągu 1 godz. (trzy składowe na każdym metrze wysokości mierzone dwukrotnie - w dół i w górę). Extensometr akustyczny 7000 rpa możliwość śledzenia do 20 punktów pomiarowych w jednym otworze. Element pomiarowy (sonda) instalowany jest jako głowica i mierzy względną odległość magnesów umieszczonych na końcach żerdzi pomiarowych. Pomiar Sekcja II 245