Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Underground Exploitation Schcx>l '93 i zawalić kazał". Nie ma jednak odpowiedzi na pytanie, czy owo „nieomieszkane opatrzenie odbieżanych robót" i „zasypanie góry" polegido na ich podsadzeniu czy nie. Podsadzka hydrauliczna, transportowana do wyrobisk grawitacyjnie w postaci hydro- mieszaniny, to „wynalazek" znacznie późniejszy ze znanym rodowodem. Profesor Bo- lesław Krupiński narodziny współczesnej technologii podsadzki hydraulicznej wioże w sposób przekonywujący z kopalniami dąbrowskimi, zwłaszcza z kopalnią „Niwka „... gdzie karbon jest przykryty l^ezpośrednio piaskami Przemszy ... a zawały stropu występujące w wielkich komorach o wymiarach sięgających nierzadko 10 x 50 m, którymi w latach 1880 - 1892 wybierano pokład 510 o grubości 9 m ... otwierały drogę z powierzchni do starych zrobów, kurzawce i nawodnionym piaskom" [23]. „Komu teraz przypada zaszczyt skierowania tego żywiołu do rur podsadzkowych..." pyta prof. Krupiński i odpowiada [23]: „Był okres z pewnością przejściowy (po zatopieniu i zamuleniu w 1880 r. kopalni ,J.udmiła" - przyp. A.L.). Do transportu piasku z wodą używano rynien drewnianych. Mamy wszelkie dowody na to, że sporadycznie były one stosowane w kopalni „Niwka", a już w szerszym zakresie były stosowane w kopalni ,J'aryż" w r. 1894 w czasie wielkiego pożaru na szybie „Cieszkowski" ... „Doświadczenia kopalni „Niwka" zostały wykorzystane w kopalni „Mysłowice". Tam po raz pierwszy w 1901 r.l/^ na szybie „Anna" zbudowano zbiornik o pojemności 80 m^ i założono rurociąg w szybie z blaszanych rur spawanych... I od tego czasu następuje powolny, ale stopniowy rozwój podsadzki płynnej w kopalniach dąbrowskich i górnośląskich... Warto podkreślić, że pierwsze publikacje poświęcone podsadzce hydraulicznej w pol- sko-języcznych czasopismach technicznych w latach 1902, 1903 i 1904 wiążą się z kopalnią „Mysłowice" [2, 3, 5]. Do prac tych będę jeszcze nawiązywał, ale w tym miejscu przytoczę znamienną ocenę systemu rozwijanego w tej kopalni, zamieszczoną w 1904 r. przez Bronisława Jasińskiego w Przeglądzie Górniczo-Hutniczym: ,JVa Śląsku Górnym za przykładem kopalni Mysłowickiej przedsięwzięto prawie we wszystkich kopalniach próby zastosowania sposobu zamulenia.... Codziennie napływają nowe spo- strzeżenia dotyczące udoskonalenia i rozwoju nowego sposobu, dające w każdym kierunku zadziwiające rezultaty.... Wielkie znaczenie nowego sposobu... nie ulega dziś najmniejszej wątpliwości. Kopalnię Mysłowicką odwiedzają specjaliści ze wszystkich państw, a re- zultatem tego jest, że wszędzie, gdzie tylko jest to możliwe, sposób ten zostaje wprowadzony" [5]. Nie można negować, że w tym samym czasie, a może nawet wcześniej materiał skalny był metodą hydrotransportu grawitacyjnego kierowany do wyrobisk górniczych, np. tam, gdzie wokół rzek kopano i płukano złotonośne piaski, gdzie przy płaskim zaleganiu złóż otworami opuszczano mieszaninę podsadzkową do poeksploatacyjnych pustek [3] itp. Wiadomo, że w związku z zakazem zanieczyszczenia rzek, w 1891 roku 1 W. Stawicki w 1912 n pisze [9): .J^ierwszy lej w Europie był urządzony w kopalni Mysłowickiej na Śląsku Gómym w roku 1900**. Nie jest jasne, czy cytowani Autorzy mówią o tym samym zbiorniku - leju, czy o różnych budowanych w tym samym czasie. 258 Tom I