Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Underground Exploitation Schcx>l '93 Rys. 3. Pierwszy zbiornik podsadzkowy w kopalni Mysłowice według K. Bokalskiego (Przegląd Techniczny, 1902 r. [2]) Osiemnaście lat po pionierskim sk.u:ioo. zastosowaniu procesu zmulania, K. Bokalski tak opisuje pierwszy zbiornik podsadzkowy, który wów- czas dopiero od paru miesięcy fun- kcjonował w kopalni „Mysłowice" „... Tuż koło szybu (rys. 3) wy- bitego w terenie piaskowym, umieszczony jest równo z powie- rzchnią stożefe z blachy żelaznej, w rodzaju lejka, połączonego w dalszym ciągu z rurami żela- znymi... Do leja tego, opatrzonego w niższej części silną siatką dru- cianą S, wpada rurami umieszczo- nymi z dwóch stron nad siatką woda o silnym prądzie. Woda ta miesza się z wysypywanym z wózków "koleb,, do leja pia- skiem, poczem materyał podsadzkowy jest gotowy... Rurami mieszanina schodzi szybko, przyczym wydaje odgłos jakby gotującej się wody" [2]. Takie były początki. A czym znamienny jest dalszy rozwój? Przede wszystkim okazały się bezpodstawne obawy H. Kondratowicza formułowane w podręczniku z 1903 roku [4], że „... system ten (odbudowy z podsadzką płynną - przyp. A.L.) może być zastosowany tylko w tych kopalniach obok których, a przynajmniej w ich bliskości znajdują się grube warstwy piasku". Najpierw w kopalni „Królowa Ludwika" w Zabrzu (1907 r. [7]) a później w kopalni „Hrabia Renard" w Sosnowcu (1912 r.), pojawiły się samowyładowcze „wozy grzbietowe ... w postaci skrzynki czworobocznej" [8]. Ten typ wozów otworzył drogę do konstrukcji wagonów i mostów samowyładowczych, co doprowa- dziło stopniowo do całkowitej eliminacji transportu materiału podsadzkowego w ręcznie pchanych „kolebkach" altx) pociągach ciągniętych przez konie. Zastąpił je masowy transport kolejowy materiału podsadzkowego do kopalni z dużych odległości. Równolegle następowało stopniowe przekształcanie pierwszego lejka i zbiornika podsadzkowego - poprzez różnorodne skomplikowane konstrukcje (rys. 4) - w dość prostą współczesną podsadzkownię skarpową lub szybową o objętości użytecznej, prze- ważnie 1,2 do 3,6 tys. m^ (do 5(XX) m^). Stymulowały ten rozwój rosnącego wymagania w zakresie wydajności podsadzania, wynikające z upowszechniania w latach trzydzie- stych produktywnej eksploatacji ścianowej, a od roku 1959 upowszechnianie technologii pełnego zasilania rurociągów podsadzkowych [25]. Współczesnym efektywnym „przedłużeniem" owych pierwszych podsadzkowni są tzw. zmywnice lokowane obok otworów lub szybików rozlokowanych na gómiczym obszarze kopalń ZGH „Bolesław" do podsadzania rozproszonych wyrobisk rud cynko- 262 Tom I