Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 fVo; 50 55 60 65 70 75 Lato c £ ^ i 30 1 V — 1, 1 M 1 1' • - ' 1 'ki " \ r • • Y^ JiL. ł — £.0(0 Rys. 10. Wydobycie węgla kamiennego uzyskiwane z za- bierek oraz ścian i ubierek prowadzonych z zastosowaniem podsadzki hydraulicznej w latach 1950-1990 do stropu i spągu. W roku 1930 tamy nie są już zbijane z dwóch rzędów desek ale buduje się je z ,Jkantówki" o gru- bości 20 do 32 mm, którą „... przybija się do stempli z dołu do góry w miarę malenia zabierid"[14]. Z czasem tamy ulegają dalszemu uproszczeniu a jako uszczelnienie pojawia się płótno podsa- dzkowe - ale zasada ich budowy pozo- staje niezmieniona. Ten typ tamy zanika w szerokim zastosowaniu dopiero wraz z systemem zabierkowym (filarowym), co następuje w pierwszych latach 1970 (rys. 10); w węższym zakresie jest sto- sowany nadal w różnych odmianach przy podsadzaniu chodników oraz w górnictwie rud. Prawdziwa rewolucja w technice ta- mowania podsadzanych przestrzeni na- stąpiła dopiero w ścianowym systemie wybierania pokładów w latach 1920 i 1930. Prof. B. Krupiński stwierdza: ,Zagadnienie ścianowej odbudowy właściwie rzecz biorąc sprowadza się do zagadnienia tamy ..."[13], W ścianach o długości najczęściej 50-60 m, - pojawia się „lekka lama płócienna", stawiana co 7,7 m (5 zabiorów x 1,5 m). Między stojakami obudowy ustawia się „... stemple dodatkowe, na stemplach rozpina się drut z rozplecionych zużytych lin.... Właściwą tamę stanowi płótno jutowe nakładane na pasma drutów od strony wewnętrznej tamy. Płótno jest szerokości 0,80 m, 1 m, 1,20 m lub 1,4 m ... płótno zszywa się miękkim drutem ...[13]. W użyciu były również deski (zamiast lub obok drutów), które zakłada się zawsze od strony zewnętrznej, w tym celu ażeby po skończeniu mulenia można było tamę rozebrać i przenieść na nowe miejsce. W tamie czołowej, co 10 m pozostawia się tzw. okna celem odpływu wody. ... Straty w drzewie 15%. Pomimo, że 70% wydobycia bierze się na podsadzkę płynną, zużycie drzewa na całej kopalni wynosi tylko 0,018 m^ na tonę węgla" [16]. W powojennym czterdziestoleciu prace nad usprawnieniem procesu podsadzania ścian były kontynuowane, zwłaszcza prace nad usprawnieniem tam czołowych i instalacji rurowych oraz zmniejszeniem uciążliwości gospodarki wodą podsadzkową. Dokonywane parokrotnie materiałowe i technologiczne modyfikacje płótna podsadzkowego w kierunku zwiększenia wytrzymałości i potanienia produkcji doprowadziły do znacznego uproszcze- nia konstrukcji tam i skrócenia czasu ich wykonywania. Upowszechnienie prostych „zasuw okularowych" montowanych wraz z rozgałęźnikami w rurociągu ścianowym spopularyzowało tzw. „podsadzanie na wpusty", w miejsce stosowanego wcześniej pod- SekcjaII 277

RkJQdWJsaXNoZXIy NTcxNzA3