Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Underground Exploitation Schcx)l '93 wymaga wykonania pomiarów sprawdzających podane w opinii wielkości. We wszystkich dotychczasowych rozważaniach prognostycznych i profilaktyce dotyczącej drgań sejsmi- cznych, materiał wybuchowy traktowany byl jako źródło energii o stałej charakterystyce. Takie podejście mogło być tolerowane do czasu, gdy różne produkowane i stosowane MW charakteryzow^y się parametrami detonacji mało różniącymi się od siebie. Od szeregu lat jednak ta sytuacja uległa radykalnej zmianie. W kolumnie 4 tabeli 1 przytoczono dane na temat zmienności niektórych własności strzelniczych MW obecnie stosowanych lub dopuszczonych do stosowania. Tabela 1 Zakres zmienności wybranych własności strzelniczych MW Lp. Parametr 1 Jednostki Zakres zmienności MW produkowanych o d - d o Zakres zmienności MW użytych w badaniach kopalnianych o d - d o 1 2 3 4 5 1. Prędkość detonacji m /s 1000 + 6000 1377 + 5612 2. Gęstość pozorna kg/dm^ 0,631.1,56 0.89 + 1.47 3. Objętość gazów dm^/kg 433 979 469 + 977 4. Skuteczność (w bloku Trauzla) cm^ 57 428 57 + 428 5. Zdolność do wykonania pracy %Hx 2 4+93 24 + 86 6. Ciepło wybuchu kJ/kg 620 + 6044 620 + 5952 7. Koncentracja energii kJ/dm^ 508 + 7229 682 + 5833 8. Ciśnienie wybuchu MPa 550 + 8720 650 + 5345 Jak widać z zestawienia, pomimo dużej, często ponad dziesięciokrotnej zmienności wielu, nawet intuicyjnie uznawanych za istotne parametrów, w wielu opracowaniach dotyczących projektowania strzelali czy prognozowania wielkości drgań sejsmicznych (parasejsmicznych), materiał wybuchowy nadal uważany jest za czynnik nie mający swoich zmiennych cech użytkowych. W początku lat osiemdziesiątych zainicjowane zostały w AGH, przez autora niniej- szego opracowania badania nad wpływem parametrów stosowanego MW na rejestrowany efekt sejsmiczny strzelania. Po wielu przygotowaniach przeprowadzono serię odstrzałów badawczych w złożu wapieni dewońskich „Kowala", należącym do Zakładów Cemen- towo-Wapienniczych „Nowiny" w Sitkówce. W strzelaniach badawczych użyto 16 ro- dzajów MW o zmienności parametrów podanej w kolumnie 5 tabeli 1. Jak widać, w wielu przypadkach osiągnięto maksymalną lub zbliżoną do maksymalnej zmnienność poszczególnych parametrów. Chcąc uzyskać porównywalne warunki prób, zdecydowano się detonować ładunki o masie 3 kg i średnicy 90 mm w otworach o głębokości 6 m. Wielkość ładunku 340 Tom I