Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 została określona teoretycznie i sprawdzona praktycznie tak, aby był to ładunek kamufletowy. Przy takim umieszczeniu ładunku największa część energii wyzwalającej się w czasie detonacji jest rozpraszana w formie fali drgań sejsmicznych. Ładunki inicjowano dwoma pobudzaczami wybuchowymi (detonatorami) T-50 uzbrojonymi ostrymi zapalnikami elektrycznymi. Ponadto na każdym ładunku montowano sondę pomiarową, pozwalającą mierzyć prędkość detonacji ładunku w otworze, przy rów- I noczesnej rejestracji na kilku stanowiskach efektu sejsmicznego strzelania. Drgania sejsmiczne rejestrowano aparaturą typu ABEM TERRALOC Mk3, wyposażoną w czujniki trójskładowe typu L28B 4,5 Hz. Rejestrowanym parametrem była prędkość drgań. Przebiegi były rejestrowane w zapisie cyfrowym przez wbudowany w aparaturę komputer. Pozwoliło to na wielostronną późniejszą analizę danych uzyskanych z po- miarów. Czujniki pomiarowe rozmieszczano w odległościach od 29,5 do 180,7 m. Odległość od miejsca strzelania (od poszczególnych otworów badawczych) do pierwszego czujnika była w przybliżeniu stała i wynosiła od 29,5 do 31 m. Niżej przedstawiono analizę niektórych wyników pomiarów zarejestrowanych właśnie przez pierwsze czujniki pomiarowe. W czasie badań, w których odpalano ładunki o jednakowej masie 3 kg, zarejestrowano na pierwszym stanowisku pomiarowym prędkości drgań (wektor przestrzenny) zmieniające się w granicach od 8,33 do 50,49 mm/s. Już sam ten rezultat pozwala uznać za udowodnione twierdzenie, że parametry detonowanego MW mają istotny wpływ na re- jestrowany (odczuwany w danym miejscu) efekt sejsmiczny strzelania. Do dokładniejszej analizy wytypowano następujące pomierzone lub obhczone programem KIKONI parametry detonacji stosowanych MW: Dr - pomierzoną prędkość detonacji. Do - prędkość detonacji obliczoną dla idealnych (molowych) warunków wymieszania składników, Og - objętość gazów, Qw - ciepło wybuchu, El - energię potencjalną ładunku (iloczyn ciepła wybuchu i masy ładunku), Ke - koncentrację energii. Er - różnicę pomiędzy ciepłem wybuchu a energią właściwą (w przybliżeniu można ją rozumieć jako energię potencjalną gazowych produktów wybuchu), Ge - gęstość energii działającej na ścianki l )0czne otworu, liczoną jako iloraz energii potencjalnej ładunku przez powierzchnię ścianek bocznych otworu; powierzchni dennych nie brano pod uwagę), Cw - ciśnienie wybuchu, Nw - iloczyn ciśnienia wybuchu i powierzchni bocznej ładunku, Cd - ciśnienie detonacji w strefie Chapmana-Jougeta, Nd - iloczyn ciśnienia detonacji i powierzchni bocznej ładunku, Zp - zdolność do wykonania pracy (według Cooka), Uzyskaną zmienność tych parametrów podano w tabeli 2. Sekcja II 341