Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 wymusiło to tworzenie nowych metod i systemów eksploatacji nie zawsze optymalnych. Utrudnienia eksploatacji chociażby przez doi^yw wody, konieczność uzyskiwania lub unikania określonej granulacji urobku, upad warstw, powstawanie progów przysięgowych, konieczność minimalizacji szkodliwych oddziaływań wybuchu wymusiło na służbach technicznych konie- czność poszukiwania nowych, lepszych rozwiązań. Powstawały nowe technologie urabiania jak choćby strzelanie dwuwiertami, strzelanie konturowe, strzelanie z zastosowaniem otworów odprężających, urabianie z dopasowaniem energetycznym do warunków miejscowych itd, jednakże metody te wymagały - aby dać wynik poprawny - materiałów wybuchowych o określonych własnościach. Ponadto zawsze zainteresowanie budził problem właściwego wy- korzystania potencjalnej energii MW. Tak ogólniejsze rozważania jak i cząstkowe, szczegółowe badania doprowadziły do sformułowania kilku zasad według których MW miały by być dobierany do urobienia s k ^ w konkretnych warunkach, tym bardziej, że producenci środków strzałowych są bardziej niż kiedykolwiek przedtem skłonni do produkcji tychże środków na indywidualne zamówienia lub produkcji a'odków o określonej charakterystyce strzałowej i użytkowej. Konsekwencją tego wszystkiego jest łatwo dostrzegalny ruch nie tylko w branży środków strzałowych ale i w zaldadach górniczych. Kiedy proste sterowanie efektem strzelania tylko parametrami przestało dawać poprawne wyniki - jako jeden z elementów sterujących zaczął być traktowany MW, a właściwie jego parametry użytkowe. Dzisiaj użytkownika nie zadowala samo sformułowanie „dynamit", ale chce jeszcze znać jego prędkość detonacji lub ciepło wybuchu czy średnicę krytyczną, zawartość szkodliwych nitroestrów itd. Artykuł niniejszy jest próbą pewnej systematyki (i opisu) rozproszonych, nie zawsze jasno wyartyku- łowanych zasad doboru MW do urabiania skał. Niektóre zasady nie mają pełnego jasnego uzasadnienia, niektóre wyczuwa się intuicyjnie, inne są w stadium tworzenia. Prawidłowy dobór MW dourabiania skał powinien odbywać się ze względu na następujące uwarunkowania: A. Maksymalne wykorzystanie potencjalnej energii MW do urobienia określonej skały. Mieszczą się w tym: — dostosowanie potencjalnej charakterystyki MW do charakterystyki urabianej skały, — działania zmierzające do wymuszenia detonacji o stabilnych i wysokich parametrach (problemy średnicy ładunku, siły inicjatora, gęstości, uziamienia, korektorów własności itp). B. Wykorzystanie własności MW dla uzyskania określonego celu technologicznego: — zmniejszania ilości nadgabarytów, — zmniejszania ilości poziama, — uzyskiwania ziam o określonej wielkości, — zmniejszania szkodliwych efektów sejsmicznych i spękań wstecznych. C. Właściwe skorelowanie własności MW z technologią urabiania — dostosowanie energetyki MW do energochłonności urabiania przy danych parametrach strzelania i danych parametrach skały, — dobór własności użytkowych MW do warunków miejscowych. MW dobierany bywa też do pracy w warunkach szczególnych gdy występują: woda, progi. Sekcja V 349