Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 ogromnych ilości energii wzmacniającej słabnący już impuls. Takie działanie pozwalające na bardziej równomierny rozkład ciśnienia w czasie pozwala znaczne zmniejszenie strat energii w strefie uplastycznienia: jest ona wówczas mniejsza, mniejsza jest również prędkość ruchu granicy MW/skała. Tak t>adania laboratoryjne, jak i przemyśłowe potwierdziły większą równomierność urobku przy urabianiu MW zawierającymi glin, a szczególnie mniejszy wychód podziama. 5. Kryterium objętości gazów Urabianie skał odbywa się z równoczesnym działaniem fal (padających i odbitych) i tłokowym dzi^aniem rozszerzających się gazów. A. N. Chanukajew badając rolę obu tych czynników w procesie urabiania, stwierdził, że znaczenie tych czynników zmienia się w miarę zmiany impedancji (a ta związana jest ze zwięzłością) urabianych skał. Przy małych impedancjach skał (do 5 x 10^ kgxs"'m~^) głównym czynnikiem urabiającym są rozszerzające się gazy, przy impedancjach średnich (do 15 x 10^ kgxs"^m"^) fale i gazy, przy impedancji dużej - fale: padająca i odbita. Przy urabianiu skał o m^ej wytrzymałości ilość gazów jaka wytworzy się z jednostki masy MW ma duże znaczenie i w znacznym stopniu decyduje o efektywności urabiania szczególnie wtedy gdy stosowane materiały nie różnią się istotnie pod względem energetycznym, natomiast FÓżnia się znacznie pod względem ilości wytwarzanych podczas wybuchu gazów. Udowodnienie tej tezy stało się możliwe w badaniach laboratoryjnych, w których parametry wzorca skalnego były stałe, zaś parametry strzałowe MW dobrano tak, by przy jednakowym cieple wybuchu występowała istotna różnica w objętości wytwarzanych gazów. Dwie testowane mieszaniny z których jedną sporządzono na bazie tetrylu, drugą zaś na bazie heksogenu różniły się ciepłem wybuchu o 0,146% i objętością gazów 0 26,7%. Po przeprowadzeniu szeregu strzelań i wykonaniu stosownych pomiarów 1 obliczeti okazało się, że wyniki strzelań mierzone stopniem rozdrobienia różnią się o ponad 22%. Dowodzi to, że przy urabianiu skał słabszych wybór MW o większej objętości gazów daje w konsekwencji określone korzyści. 6. Podsumowanie W referacie przedstawiono kilka elementów które powinny być brane pod uwagę przy wyborze rodzaju MW do urabiania określonych skał w konkretnych warunkach. Pominięto sprawy oczywiste jak doł)ór MW wodoodpornych dla urabiania w warunkach zawodnionych, {k)bór MW wysokoenergetycznych do urabiania w strefie wzmożonego zapotrzebowania energetycznego. Pominięto też wpływ poszczególnych parametrów MW na określone efekty strzelania, bowiem uzyskane w badaniach laboratoryjnych wyniki są ważne dla konkretnego przypadku i ich przydatność jest natury ogólnej: do wyznaczenia kierunku zmian efektu strzelania przy zmianie parametrów MW. Przedstawione kryteria Sekcja V 357