Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Underground Exploitation School '93 wielkości wektora u dddadnie wyrażają intensywność drgań. Podkreślić należy, że ZAy chodzi tu o wektor rzeczywisty, obliczony w znany sposób: (t) + uJ(t) + uJ(t) dla ty a nie wektor pozorny wyznaczony z wielkości maksymalnych występujących w różnych momentach czasowych. Ten ostatni sposób postępowania powszechnie występuje przy określaniu intensywności drgań za pomocą rejestratorów oscylograficznych. Wybór aparatury badawczej uzależniony jest od częstotliwości mierzonych drgań i ogólnie można powiedzieć, że przy niskich częstotliwościach mierzy się przemieszczenia, a przy wysokich przyspieszenia. Natomiast prędkości mierzy się przy częstotliwościach średnich. Oczywiście taki podział częstotliwości jest czysto umowny i w zasadzie dotyczy pomiarów drgań budynków, przy których za niskie uważa się drgania do 10 Hz, a za wysokie powyżej 70 Hz [2]. Przy ustalaniu mierzonych parametrów drgań powinno się brać pod uwagę i inne kryteria uwzględniające sposoby wykorzystania wyników pomiarów. Urządzenia pomia- rowe dobiera się tak, aby nie zmieniając parametrów badanego układu można było zmierzyć takie wielkości, które dają największą liczbę informacji o danym obiekcie. W skład aparatury badawczej wchodzą urządzenia do pomiaru (czujniki, sejsmometry) i rejestracji (rejestratory oscylograficzne, magnetyczne, cyfrowe), a w starszych typach wydzielone były części pośrednio służące do wzmacniania i przetwarzania danych. Czujniki zamieniają ruch wejściowy (drgania) na wielkości wyjściowe (elektryczne), a ich cechami są: funkcja przetwarzania zwana czułością i charakterystyka częstotliwo- ściowa. Zakres pomiarowy czujnika musi odpowiadać przewidywanemu zakresowi zmian wielkości mierzonych, a w charakterystycznym paśmie przenoszenia częstotliwości po- winien posiadać płaską charakterystykę. Przeważnie stosuje się różnego rodzaju czujniki elektrodynam iczne. Jeżeli chodzi o wzmacniacze to budowane są z myślą o współpracy z czujnikami i od tego zależy ich konstrukcja. Zazwyczaj wyposażone są one w filtry przepuszczające określone pasma częstotliwości. Najważnieszą częścią aparatury są rejestratory. Zapisują w sposób trwały przebiegi badanych parametrów drgań analogowo lub cyfrowo. Dotychczas w mierzonych pasmach częstotliwości stosowano rejestratory świetlne, piszące na papierze światłoczułym, a po- wszechnie używana aparatura składała się z elektrodynamicznych czujników WEGiK i rejestratorów oscylograficznych POB-12M. Aparatura taka ma jednak szereg wad użytkowych, z których do ważniejszych można zaliczyć wąski zakres czułości i uza- leżnienie dokładności pomiaru od umiejętności obsługi, a w szczególności możliwości popełnienia istotnych błędów przy interpretacji wyników. Występują też znaczne trudności przy wyznaczaniu rzeczywistych wektorów drgań. W zasadzie dopiero rejestratory cyfrowe pozwoliły na zwiększenie dokładności pomiarów drgań i to przy znacznie większej czułości oraz w dostatecznie szerokim paśmie częstotliwości. Największą jednak zaletą tych rejestratorów jest możliwość współpracy z komputerem 372 Tom I