Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podziemnej ' 93 do zmniejszenia ilości toksycznych gazów postrzałowych. Również rodzaj środowiska skalnego ma wpływ na powstawanie i rodzaj gazów toksycznych (np. powstawanie siaikowodoru w kopalniach siarki, zwiększenie zawartości CO w kopalni^h węgla). Dość gazów toksycznych wydzielających się ze skał początkowo wzrasta, następnie stabilizuje się» a nawet maleje. Zjawisko to tiumaczy się tym, że przy dużej ilości węgla (lub siarki) w skałach otaczających, słabnie jego wpływ chemiczny, natomiast wzmaga się wpływ fizyczny, wyrażający się w ochładzaniu najdrobniejszych cząstek węgla (siarki) i hamowaniu rozwoju reakcji. 8. Wpływ zawodnienia calizny i wilgotności powietrza w przodku Stwierdzono, że wykonywanie robót strz^owych w wilgotnej atmosferze wyrobiska prowadzi niekiedy do obniżenia ilości tlenków azotu w gazów postrzałowych. Zjawisko to tłumaczyć można przereagowaniem pewnej ilości tlenków azotu z wilgotnością powietrza do kwasów azotowego (HNO3) i azotawego (HNO2), które skraplając się, osadzają się na ociosach i spągu wyrobiska. 9. Wptyw odległości między ścianką otworu strzałowego i nabojami Wielkość średnicy otworu strzałowego z reguły jest ściśle związana z wielkością średnicy nabojów materiału wybuchowego. Dopuszczalna różnica średnic otworu i naboju nie powinna być większa niż 3-4mm. W takich warunkach detonacja ładunku przebiega w obszarze prawie całkowicie wypełnionym, co zapewnia osiąganie maksymalnego ciśnienia wybuchu. Wspomniana wyżej różnica średnic gwarantuje swobodne przesuwanie się naboi ładunku na całej długości otworu, bez ich deformacji lub uszkodzenia otoczki. Duża różnica średnic otworu i naboju prowadzi wyraźnie do obniżenia efektywności rol)ót strzałowych (wskutek istnienia objętości nie załadowanej, prowadzącej do obniżenia początkowego ciśnienia wybuchu). Różnica średnic otworu i naboju, dochodząca często do lOmm, wywołuje nie tylko wyraźne osłabienie wybuchu ładunku, lecz także znaczne zwiększenie ilości gazów toksycznych (zwłaszcza tlenków azotu) w produktach wybuchu. Z powyższego wynika, że duże różnice między średnicami otworu i naboju materiału wybuchowego są niedopuszczalne. W razie konieczności zastosowania większej średnicy otworów należy również zwiększyć średnicę naboi. Przestrzeganie tego warunku spo- woduje znaczne obniżenie ilości gazów toksycznych w produktach wybuchu i osiągnięcie maksymalnej efektywności robót strzałowych. 10. Wpływ małej średnicy naboi bdunku Zastosowanie otworów o małej średnicy, poniżej 30mm, wymagające zmniejszenia ustalonej (32 mm) średnicy nabojów materiałów wybuchowych w pewnych przypadkach może okazać się korzystne ze względu na możliwość zwiększenia efektywności robót strzałowych. Należy przy tym wziąć pod uwagę konieczność całkowitej detonacji ładunku w otworze strzałowym. Niektóre materiały wybuchowe w nabojach o średnicy Sekcja V 381