Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Underground Exploitation School '93 ANFO, zmusiło producentów środków strzałowych do pokonania zagrożeń mających wpływ na niekontrolowany, przedwczesny wybuch. Opracowano zapalniki o bezpiecznym prądzie, tj. o niskiej czułości od 0,45 A do 4 A; jak również poprawiono stan bezpieczeństwa podczas manipulacji i transportu przez umieszczenie azydku ołowiu w tulejce opóźniającej. Generalnie można stwierdzić, że rozwój zapalników elektrycznych osiągnął swoje granice i bardzo trudno będzie wprowadzić nowe rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa zapalników. R)nieważ wszystkie znane i stosowane obecnie systemy odpalające mają pewne ogra- niczenia, stąd w ostatnich latach opracowano dużą liczt>ę rozwiązań, urządzeń odpalających. Rozwiązania te są znane tylko z lakonicznych opisów patentowych i na pewno nie znajdą powszechnego zastosowania, z wyjątkiem trzech następujących rozwiązań, które są już wprowadzone, względnie przewidziane do produkcji na skalę masową. 4.1. System Nonel Jest to skrócona forma wyrazu „nieelektryczny" non-electric. System opracowany i pro- dukowany wyłącznie przez firmę ,J4ITRO NOBEL" w Szwecji. W systemie Nonel energia przeznaczona do inicjacji inicjującego materiału wybuchowego lub elementu opóźniającego nie jest wytwaizana przez płomień główki zapalczej, lecz przez falę uderzeniową. Substancja reagująca jest napylona na wewnętrzną ściankę rurki tworzywowej o średnicy 3 mm i wytwa- rza falę uderzeniową wewnątrz ruild o prędkości 2000 m/s. Nie ma pizy tym działania wybuchowego a rurka działa prawie jak przewód sygnalizacyjny. Rurka typu Nonel o odpo- wiedniej długości jest swoim końcem połączona z zapalnikiem opóźniającym. Ponieważ nie ma bezpośredniej łączności z jednej rurki do następnej, to istnieją specjalne elementy łącznikowe, zaopatrzone w miniaturowy zapalnik zwany „Unidet-blocks", który zapewnia prawidłowe pdączenie z jednej rurki do maksymalnie 8 rurek lub 8 „Unidet-blocks". Najnowszym opracowaniem są „Unidet-blocks", które posiadają elementy zwłoczne o czasie opóźnienia 17 ms lub 25 ms, produkowane dla górnictwa odkrywkowego. Każdy zapalnik w otworze strzałowym ma taki sam czas opóźniania, zaś opóźnienie poza nimi w „Unidet- blocks" określa czas opóźniania całego ładunku. System Nonel ma korzystną właściwość, że jest bezpieczny względem wpływu prądów błądzących, jelektryczności statycznej oraz częstotliwości radiowych. Ilość ładunku materiałów wybuchowych w jednej serii nie jest ograniczona i nie zależy od typu zapalarki. Istnieje jednak ta wada, że system Nonel może być sprawdzany tylko wizualnie przez śledzenie rurek i nie może być stosowany w przemyśle gómictwa wę- glowego podziemnego, ponieważ nie jest bezpieczny względem metanu. 4.2. Zapalniki elektroniczne Ten typ zapalnika zostid opracowany przez firmę „DYNAMIT NOBEL" Niemcy i jest już w fazie aplikacji. Jest to system odpalania składający się z programowanych elektronicznie zapalników zwłocznych w zwłoki od 2 do 100 milisekund. Zapalniki te osiągają nieosiągalną dotychczas dokładność zwłoki - 1 ms od wartości zadanej. 392 Tom I