Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Stanisława Borkowska Jak wynagradzać? (Aktywna polityka płac) ,J^ow€ zarządzanie wymaga nowego systemu płac" (K. van Hoof) W Polsce kontynuowany jest model płac niskich oraz biema polityka płac, której towarzyszy rozwinięty egalitaryzm płacowy i tradycyjne relacje płac. Znajduje on odbicie zarówno w koncentracji płac w układzie działowym wokół średniej krajowej, jak i kon- centracji płac ponad 60% zatrudnionych w wąskim przedziale między średnią krajową a jej połową (Mały... s. 90 i 92). Egalitaryzm oznacza oderwanie płac od ilości i jakości pracy, a zatem słabe wyko- rzystywanie płac jako narzędzia motywowania. Dla pobudzenia rozwoju gospodarczego niezbędna jest natomiast aktywna polityka płac, właściwa gospodarce rynkowej. Pod pojęciem takiej polityki rozumiem: konsekwentne różnicowanie płac w zależności od trudności i efektów pracy oraz możliwości finansowych firmy przy jednoczesnym moderowaniu tempa wzrostu płac w skali makro tak, aby nie pobudzać inflacji, lecz wzrost efektywności. Aktywna polityka płac jest narzędziem motywowania, a więc wspomagania realizacji krótko- i długoterminowych celów gospodarki oraz poszczególnych firm przy jedno- czesnym uwzględnieniu interesów (oczekiwań, celów) pracowników oraz otoczenia, w ramach którego jest realizowana. Zarówno cele, jak i otoczenie są zmienne. Polityka płac musi zatem być elastyczna i dostosowywana do zachodzących zmian. Cele te i otoczenie mogą różnić się w poszczególnych firmach. Różnią się też oczekiwania pracowników. Dlatego też nie istnieje jeden system dobry dla każdej firmy. Każdorazowo trzeba projektować własny system, uwzględniający warunki i możliwości firmy. Jak zbudować aktywną politykę płac? Ze względu na ograniczone ramy opracowania skoncentruję się na kierunkach przekształceń polityki płac w przedsiębiorstwach, a mianowicie: metodach i procedurze projektowania oraz wdrażania systemu płac, strukturze wewnętrznej płac i dochodów z pracy, formach płac i premiowaniu. 36 Tom I