Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 Zapalnik elektroniczny odpowiada wymiarami zwykłemu zapalnikowi na bazie piro- technicznej. Elektroniczny element zwłoczny umieszczony jest przed ładunkiem za- płonowym. Nowy system odpalania otwiera nowe drogi w tecłinice strzelania, a mianowicie powoduje zmniejszenie wstrząsów w czasie odpalania, oddziaływuje na ziarnistość urobku i zmniejsza szkodliwy wpływ na górotwór. Cena tycłi zapalników jest na razie dziesięciokrotnie wyższa od normalnycłi. 4.3. Zapalniki bez inicjując^o materiału wybucliowego Jeszcze w dobie obecnej zapalnik stanowi najczulszy element w operacjach strzel- niczych, a właściwie najczulszą na uderzenia mechaniczne jest spłonka. Usunięcie ma- teriału wybuchowego inicjującego daje nie tylko zwiększenie bezpieczeństwa w manipulacji, ale pozwala również na stosowanie tych zapalników w wyższych tem- peraturach, np. przy głębokootworowym geotermicznym rozsadzaniu skał. W zakresie wyeliminowania materiału wybuchowego inicjującego zostało opracowa- nych kilka różnych nowych systemów odpalania, jednakże na skalę przemysłową został opracowany i wdrożony zapalnik firmy NITRO NOBEL - Szwecja. Jest to normalny zapalnik elektryczny o tych samych własnościach i wymiarach jak stosowany obecnie, lecz nie posiadający azydku ołowiu, co zwiększa jego bezpieczeństwo. 5. Materiały wybuchowe kruszące dla górnictwa Materiały wybuchowe w postaci środków pirotechnicznych zbliżonych do prochu czarnego stosowano już kilka wieków przed naszą erą. Od tego czasu proch czarny znajdował coraz szersze zastosowanie w technice wojskowej, a w XVn -XIX wieku rozpoczęto używać materiały wybuchowe w górnictwie. Ze względu na duże zagrożenie występujące w kopal- niach podczas stosowania prochu czarnego (zapalenia metanu i pyłu węglowego) w ubiegłym wieku rozpoczęto próby stosowania innych MW do prac strzelniczych w górnictwie. Najpierw używano ciekłą nitroglicerynę; jej skuteczność była ogromna, ale ze względu na dużą wrażli- wość na bodźce mechaniczne, wszelkie manipulacje z nitrogliceryną były bardzo niebezpie- czne. Autorem następnego dużego kroku w tej dziedzinie był Alfred Nobel, który zastosował dynamit, czyli mieszaninę porowatego ciała stałego z nitrogliceryną, jako bezpieczny na bo- dźce mechaniczne, silny MW. Ten pierwowzór dynamitu stał się podstawą powstania i ewolucji wielu rodzajów MW kruszących opartych na nitroglicerynie i nitroglikolu jako głównych sldadnikach. Ewolucja ta trwa do dziś, ale w ostatnich kilku latach obserwuje się intensywne poszukiwanie silnych MW kruszących, nie zawierających nitroestrów. Zakłady Tworzyw Sztucznych w Bieruniu jako zakład z największymi tradycjami już od ponad 120 lat produkuje MW na bazie nitroestrów. Rozpoczęto od produkcji nitrogliceryny w oparciu o pryginalną technologię Alfreda Nobla w reaktorach drew- nianych, wyłożonych blachą ołowianą i chłodzonych wodą z okolicznych jezior. Nitroglicerynę mieszano z mączką drzewną i w tej postaci stosowano w górnictwie. Sekcja V 393