Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Underground Exploitation School '93 Od tego czasu technologia uległa zasadniczym zmianom przebiegaj^ym w kilku etapach. Reaktory drewniane zast^iono stalowymi, a, następnie uruchomiono instalację inżektorową szwedzkiej fumy NITRO NOBEL, pracującą do dziś. W obecnie produ- kowanych materiałach wybuchowych nitroghceryna jest zastąpiona tańszą mieszanką nitrogliceryny z nitroglikolem, zżelatynizowaną nitrocelulozą, a składniki sypkie to głów- nie saletra amonowa z dodatkami nadającymi dynamitom żądane własności użytkowe (wodoodpomość, bezpieczeństwo wobec metanu i wobec pyłu węglowego itp.). W zakresie techniki uruchomiono nową instalację do nabojowania dynamitów wielkogabarytowych, pakowanych w folię, a w bieżącym roku zostanie uruchomiona instalacja do mieszania MW w oparciu o wysoko wydajny mieszalnik wstęgowy typu „Tellex-Mixer", Produkcja nitroestrów pochłonęła wiele ofiar, ale uległa zasadniczym zmianom od czasów Nobla. W najwyższym stopniu na świecie technologię produkcji nitroestrów opanowała szwedzka firma NITRO NOBEL istniejąca od 1860 roku. Trzy zakłady w Polsce, produkujące nitroestrowe MW, posiadają technologię licencyjną tej firmy, a mimo to nie ustrzegły się poważnych zakłóceń podczas produkcji i śmiertelnych ofiar. Stąd też wynika zainteresowanie MW nie zawierającymi nitroestrów. Pierwszym krokiem w tej dziedzinie było zastosowanie MW typu ANFO (saletra amonowa plus olej palny). Są to materiały bardzo proste, tanie, mało wrażliwe, ale trudne do zainicjowania, posiadające niezbyt dobre własności wybuchowe (średnica krytyczna, przenoszenia detonacji) oraz zupełnie nieodporne na wilgoć i wodę. Następnym osiągnięciem były MW zawiesinowe, które mają znacznie lepsze własności wybuchowe od ANFO, są równie ł)ezpieczne podczas produkcji i transportu, ale wymagają bardziej skomplikowanej technologii i surowców (np.: importowany guar-gum). Ostatnim osiągnięciem w tej dziedzinie są MW emulsyjne, które pod względem składu są zbliżone do ANFO, ale posiadają znacznie lepsze własności wybuchowe oraz przede wszystkim całkowitą wodoodpomość. Materiały Wybuchowe Emulsyjne (MWE) posiadają strukturę emulsji typu woda w oleju (w/o), gdzie fazą wodną jest przesycony roztwór soli nieorganicznych (głów- nie saletry amonowej), a fazą olejową -olej palny z emulgatorem i innymi dodatkami. Emulsja posiada strukturę „plastra miodu" o ziarnistości kilku mikronów, co gwa- rantuje doskonały kontakt paliwa z utleniaczem. Warunkiem odpowiedniej czułości MWE jest niewielki dodatek „mikrobalonów" zawierających powietrze, które ku- mulując energię fali detonacyjnej działają jak tzw. „gorące punkty". MWE posiadają bardzo dobre własności użytkowe i obecnie wypierają z rynku inne górnicze MW. ZTS ,£rg" w Bieruniu od kilku lat prowadzą badania ANFO oraz MWE i należy się spodziewać uruchomienia ich produkcji w najbliższych latach. W oparciu o istniejące instalacje półtechniczne rozpoczęto już badania aplikacyjne u odbiorców krajowych i zagranicznych. Zakłady nasze starają się być w stałym kontakcie z klientem w celu takiego sterowania techniką i technologią MW, aby w najwyższym stopniu zaspokoić jego wymagania. 394 Tom I