Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Andrzej Karbownik Restrukturyzacja kopalń węgla kamiennego koncepcja docelowa I. Polskie górnictwo węgla kamiennego znajduje się obecnie w okresie głębokich przemian, których celem jest jego dostosowanie do wymogów gospodarki rynkowej. Głębokość i tempo tych przemian zadecydują o potencjale produkcyjnym i efektywności ekonomicznej górnictwa za kilka lat i w dalszej perspektywie. Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce została podjęta przed trzema laty i dała jak dotychczas następujące rezultaty: 1) W końcu 1989 r. zlikwidowano Przedsiębiorstwa Eksploatacji Węgla Kamiennego; w każdym z nich było zgrupowanych kilkanas'cie kopalń jako niesamodzielnych zakładów górniczych. W lipcu 1990 roku zlikwidowano Wspólnotę Węgla Ka- miennego, która zarządzała Przedsiębiorstwami Eksploatacji Węgla. 2) Stworzono możliwości swobodnego handlu węglem przez kopalnie. 3) W sierpniu 1990 r. powołano Państwową Agencję Węgla Kamiennego, jako Spółkę Akcyjną Skarbu Państwa i agendę rządową d/s górnictwa węgla kamiennego. Agencja ta pozbawiona jest jednak możliwości zarządzania kopalniami. 4) W II kwartale 1992 roku zlikwidowano dotacje przedmiotowe z budżetu państwa do produkcji węgla, ale wcześniej dotacja dla kopalń węgla kamiennego była systematycznie ograniczana, a jej poziom znacznie odbiegał od potrzeb. W 1990 roku kopalniom węgla kamiennego przekazano 9,1 bln. zł. W 1991 roku na obliczone potrzeby kopalń w wysokości 8,8 bln. zł. przyznano dotację w wysokości 7,0 bln. zł., a następnie ograniczono ją do 5,1 bln. zł. W 1992 roku potrzeby kopalń ustalono na poziomie 3,7 bln. zł. Jednak dotacja obejmowała tylko I kwartał i wyniosła 0,7 bln. zł. 5) Począwszy od 19 grudnia 1990 roku węgiel był objęty czasowymi ograniczeniami wywozu (Dz. Ustaw nr 92 z 19 grudnia 1990 r.). W dniu 9 lipca 1992 roku Kierownik Ministerstwa Przemysłu i Handlu podjął decyzję o bezterminowym odstąpieniu od ograniczeń ilościowych w eksporcie węgla kamiennego. 6) Ceny zbytu do dnia 30.06.1990 r. były cenami urzędowymi. W myśl zarządzenia 9 nr 39 Ministra Finansów z dnia 29.06.1990 r. kopalnie zobowiązane zostały do każdorazowego powiadamiania Izb Skarbowych o zamiarze podwyższenia cen. Z dniem 3 sierpnia 1992 r. Zarządzeniem nr 44 Ministra Finansów z dnia 30 lipca 60 Tom I