Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 1

Szkoła Eksploatacji Podzicniiiej '93 2.4. Belgia Belgijskie górnictwo węglowe przeżywało największy rozkwit w latach sześćdzie- siątych, wydobywając okdo 17 min ton węgla dla potrzeb energetyki i koksownictwa. W roku 1990 eksploatację węgla prowadziły dwie kopalnie. W 1989 roku wydobyto 2,1 min ton węgla energetycznego. Ostatnią kopalnię zamknięto w ubiegłym roku. Do każdej tony węgla przed zamknięciem dopłacano około 100 dolarów. Początki procesu restrukturyzacji górnictwa węglowego sięgają początków lat sześćdziesiątych kiedy to Belgia zaczęła się przestawiać na energetykę nuklearną. W roku 1966 rząd Belgii postanowił zamknąć większość kopalń Limburgii przynoszących straty. W decy- dującą fazę proces restrukturyzacji wkroczył w roku 1986 kiedy to rząd belgijski przeznaczył około 3 miliardy dolarów na program restrukturyzacji kopalń. Znaczne środki w ramach restrukturyzacji postanowiono przeznaczyć na ochronę środowiska, a w szczególności eliminowanie ujemnych skutków działalności górniczej (m. innymi rekul- tywacja hałd), a także modernizację produkcji energii cieplnej i elektrycznej. W związku z koniecznością zwolnień pracowników stworzono interesujący system ochrony socjalnej. Każdy górnik, któiy odchodził dobrowolnie otrzmywał roczną wypłatę w wysokości około 25 000 dolarów, a wszyscy którzy przepracowali ponad 20 lat przechodzili na pełną emeryturę. Ostatnia z kopalń belgijskich jak już wspomniano została zamknięta we wrześniu ubiegłego roku. 4. Wnioski Przedstawiona sytuacja górnictwa węglowego w krajach Wspólnoty Europejskiej oraz realizowane w nich programy restrukturyzacji skłaniają do następujących wniosków: 1. Programy działań restrukturyzacyjnych są programami niezwykle kosztownymi, celowym zatem byłoby w polskim górnictwie węglowym podjęcie natychmiasto- wych działań najprostszych nie wymagających dużych nakładów finansowych, a więc działań bezinwestycyjnych. Takimi działaniami są zmiany w organizacji pracy mające na celu zwiększenie czasu pracy maszyn i zmniejszenie zatrudnienia oraz redukcję kosztów poprzez unifikację maszyn wykorzystywanych w procesie wydobycia. Jak wykazuje dotychczasowa praktyka działania te sprawiają wiele kłopotów kopalniom. 2. Działania restrukturyzacyjne winny być realizowane w sferze wewnętrznej kopalń (wdrożenie nowych technologii oraz organizacji produkcji) jak też zewnętrznej (działania pomiędzy kopalniami). 3. Przyjęty program działań po przyjęciu i uzgodnieniu winien być realizowany niezwykle konsekwentnie przy zdecydowanych zmianach w stylu zarządzania kopalniami na rzecz systemu menedżerskiego. Sekcja I 77