Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Underground Exploitation School '93 A T n a p r ę i e n i e n o r m a l n e Rys. 2. Schematyczna ilustracja przebiegu tarcia statycznego i dynamicznego przy tzw. prostym prawie tarcia. NNS - nadwyżka naprężeń stycznych. Dla celów inżynierskiej oceny zagrożenia możliwości wystąpienia wstrząsu sformu- łowano tzw. nadwyżkę naprężeń stycznych NNS na powierzchni uskoku (Ryder, 1987, 1988) jako NNS = (10) gdz e: T - panujące naprężenia styczne na powierzchni uskoku przed poślizgiem (statyczne), pozostałe oznaczenia jak poprzednio. Zgodnie z tą definicją nadwyżka naprężeń stycznych określa siłę, jaka będzie oddziaływać na masę M w momencie rozpoczęcia poślizgu i przy odpowiednim osza- cowaniu wartości f i j oraz o^ pozwala symulować wpływ eksploatacji na przebieg sejsmiczności indukowanej na powierzchniach nieciągłości. Jednocześnie J. A. Ryder (1988) proponuje, aby przyjąć NNS = 10 MPa jako oznakę niestabilnej płaszczyzny osłabienia, a NNS = 20 MPa - niestabilne niszczenie skały zwięzłej. Rozpatrując stan naprężeń na nachylonej płaszczyźnie w polu naprężeń ściskających, przyjmując pewne założenia upraszczające, J. A. Ryder (1988) wyprowadza, że istnieje pewna krytyczna wartość stosunku minimalnej składowej głównej tensora O3 do składowej maksymalnej a^ KKr = a 3 _ 1 - sin (p 1 + sin<|> 1 (12) gdzie: 9 - kąt nachylenia prostej, obwiedni kół Mohra, 136 Tom II