Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Underground Exploitation School '93 Heurezą takiego modelu jest losowo-wędrująca cząstka, której ruch opisuje równanie podane przez Goldsteina. W odróżnieniu od procesu Markowa cząstka przemieszczająca się zgodnie z równaniem Goldsteina, zachowuje „pamięć" swego kroku poprzedniego. Wspomniane obserwacje przemieszczeń ośrodka sypkiego nasuwają myśl, że w naj- bliższym otoczeniu nieciągłości warunków granicznych zjawisko jest opisane równaniem hyperbolicznym. Na granicy tego otoczenia typ równania zmienia się na równanie paraboliczne, które istniejące nieciągłości rozmywa. Podany wyżej przykład nieliniowości to jedna z wielu możliwości. Ich dobór jest sprawą otwartą wynikającą z badań eksperymentalnych nad zagadnieniem przemieszczeń górotworu wywołanych eksploatacją górniczą i jest programem dalszych badań. W Polsce pierwsze opracowania naukowe poświęcone ochronie powierzchni przed szkodami górniczymi zawiera specjalny rozdział „Górnictwa" Kondratowicz H.(1918), Czeczot H.(1927) na podstawie ówczesnej wiedzy opracował ekspertyzę w sprawie możliwości eksploatacji węgli pod zakładami przemysłowymi i rzeką. W okresie powojennym ze względów ekonomicznych zagadnienie to nabrało szcze- gólnie dużego znaczenia, Klenczar T.(1951). W 1949r. W. Budryk rozpatrzył możliwości eksploatacji filaru ochronnego miasta Bytomia. Była to na największą skalę eksploatacja prowadzona w filarze ochronnym, Knothe (1991). Zainicjowało to szereg badań nad zjawiskiem ruchu górotworu wywołanego podziemną eksploatacją, Budryk-Knothe (1950), Kochmański T.(1952), Budryk W.(1954). W AGH w Krakowie, Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach, w Zakładzie Mechaniki Górotworu PAN w Krakowie, jak i w przemyśle podjęto szereg badan tych zjawisk. Powstała, jak to niektórzy określają, polska „szkoła" w tej dziedzinie, Popi(rfek E.(1987). Powstała obszerna monografia „Ochrona powierzchni przed szkodami górniczymi (1980); zawiera ona bogaty zbiór prac polskich badaczy ruchów górotworu wywołanych eksploatacją. Wydany został podręcznik na ten temat, Knothe (1984). Nie można przecenić roli, jaką odegrały kontakty naukowe niektórych badaczy w tej dziedzinie ze środowiskiem matematyków w Krakowie, a w szczególności z prof. St. Gołąbem, M. Krzyżańskim, J. Szarskim. Rzeczywistość, którą się zajmujemy, jest bowiem koniecznością matematyki, a więc językiem matematyki można ją opisać. Literatura A w i e r s z y n S . G . - Sdwiżenije gomych porod pri podziemnych rozrabotkach. Ugletiechizdat (1947) B a l s R . - Beltrag zur Frage der Yorausberechnung bergbaułicher Senkungen. - Mitt. a.d. Markscheiełew. T 42-43 (1931/1932) B e r r y D . A . a n d S a l e s T. - Elastic Tratmenl of Ground Movement Due to Mining - Journal of Mechanics and Physics of Solid. Part 2 Vol.9 No.l Feb.1961, 52-62, Part 3 Yo l lO Nr 5 (1962) 73-83 B e y e r F . - Ober die Yorausbestimmung der beim Abbau fiachgelagerter ROtze auftretenden Bodenver- formungen (Praca habil.) Berlin (1945) B o d z i o n y J . , S m o l a r s k i Z. - Experimental investigations of loose bodies from the aspect of ihe theory of the stochastic medium ~ Buli. Acad. Pol. Sc. Ser. tech. (1960) Vol.8 No.3 204 Tom II