Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Underground Exploitation School '93 wyników mieści się w normie obowiązującej dla wody pitnej. Również badania stężenia naturalnych izotopów promieniotwórczych wykazują, że nadają się one do produkcji materia- łów budowlanych, a więc według przyjętych przez nasz zespól założeń również do lokowania pod ziemią. Wyjątkiem jest popiół lotny z Elektrowni w Pecs, co jest wynikiem jakości spalanego tam węgla, a zarazem przykładem iż nie każdy odpad przemysłowy jest bezpieczny, co uzasadnia konieczność prowadzenia omawianych badan. 3.4. Badania według normy „Materiały do podsadzki hydraulicznej'' Wyższy Urząd Gómiczy zaleca aby materiały odpadowe składowane pod ziemią były badane na zgodność z normą BN-77/0441-01 „Materi^y do podsadzki hydraulicznej. Wyma- gania i badania". Zalecenie to tylko częściowo jest słuszne, bo tylko częściowo norma ta odpowiada wymaganiom jakie stawia praktyka górnicza. Niezależnie od tego jest ona krytykowana również w odniesieniu do podsadzki. W większości kopalni z odpadów tworzy się mieszaninę podsadzkową, ale nie w celu podsadzki hydraulicznej. W związku z tym trudno badać odpady jako materiały do podsadzki hydraulicznej. Trzymając się „litery prawa" już dzisiaj można by zatrzymać wszystkie instalacje do sporządzania zawiesin popiołowo-wodnych bo stosowany w nich materiał podsadzkowy nie spełnia wymagań omawianej normy. Nie znamy elektrowni zawodowej, która wydawałaby popioły lotne o uziamieniu zalecanym przez normę (maksimum 20% ziam poniżej 0,1 mm). Również wodoprzepuszczalność niektórych popiołów jest mniejsza niż wymagania normy. Zawiesiny popiołowo-wodne są materiałem stosowanym głównie do izolacji i uszczelniania. W tych przypadkach zależy nam, aby materiał miał jak najmniejszą wodoprzepuszczalność. Akurat odwrotnie jest w normie, bo też inne są wymagania dla materiału podsadzkowego. Oznaczenie toksyczności - bardzo słuszne w założeniu jest niestety tylko badaniem jakościowym. Badanie ściśliwości, bardzo ważne dla określenia jakości materiału pod- sadzkowego, jest zupełnie bez znaczenia w przypadku stosowania popiołu jako materiału do izolacji, gdzie często zależy nam, aby materiał utrzymywał przez długi czas plasty- czność. Zalecany przez normę pomiar ściśliwości jest również nieprzystosowany dla tego typu materiału. Bardzo często zdarza się, że wymieszany popiół z wodą w proporcji 1:1 nie odsączy się w ciągu 24 godzin. Drobnoziarnisty popiół zatyka odpływ wody z normowych oedometrów co szalenie utrudnia przygotowanie próbek. Norma nie uwzględnia specyficznych własności zawiesiny popiołowo-wodnej. Traktuje ona popiół lotny jako materiał podsadzkowy, gdy tymczasem jest nim właśnie zawiesina, która z czasem twardnieje, wiąże i charakteryzuje się własnościami mechanicznymi. 4. Uwagi końcowe Masowe stosowanie lokowania odpadów przemysłowych w kopalniach podziemnych jest kolejnym przykładem na znane u nas zjawisko nie nadążania aktów prawnych za realiami życia gospodarczego. Dobrze stało się, że Wyższy Urząd Gómiczy wraz 212 Tom II