Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 jest odwracalne i pozwala szukać sposobu określenia funkcji s na podstawie zadanej relacji (2). W praktyce dopuszczalna jest aproksymacja, według której zanik komponenty sprę- żystej wywołuje w modelu lepkosprężystym to, że wspflczynnik Poissone'a n = 0,5. Odpowiada to rozdrobnionemu ośrodkowi sprężystemu, w którym niskim wartościom modułów sprężystych (a tym samym niskim wartościom prędkości rozcłiodzenia się fal sprężystycłi) towarzyszy n 6 0,5 oraz wysoki współczynnik g tłumienia fal sejsmicznych. Dla fali sejsmicznej podłużnej pozostaje on w następującej relacji funkcyjnej: g = f (A / [(I + 2m) + h B)]} (3) gdzie: 1, m - moduły sprężyste Lame'go, h - lepkość, A, B - stałe. Taki stan modelu odpowiada sytuacji, w której pełzanie jest nieograniczone i krzywa relaksacji spada do zera. Przeciwstawną jest sytuacja, w której wsp^czynnik Poissone'a osiąga wartości niskie a towarzyszą mu wysokie wartości modułów sprężystych oraz małe tłumienie fal sprężystych. Taki stan odpowiada sytuacji, w której krzywa relaksacji osiąga wartości wysokie. Przyjmując za słuszne powyższe rozumowanie zakłada się, że ocenę stanu zagrożenia sejsmicznego, wynikającego z obecności stref o zróżnicowanych naprężeniach oraz bę- dącego efektem podejmowanej profilaktyki, można realizować w oparciu o analizę zmian lepkosprężystych własności górotworu mieszczących się w obrębie podanych powyżej skrajnych przypadków a zmiany w tłumieniu fal sprężystych, zgodnie z równaniem (3), w pełny i jednoznaczny sposób odzwierciedlają zmiany struktury ośrodka. W oparciu o powyższe założenia opracowana została metoda wykorzystująca technikę geotomografii sejsmicznej dla rekonstrukcji przestrzennego rozkładu parametru tłumienia (transmisji) oraz prędkości rozchodzenia się poszczególnych typów fal sejsmicznych. 2,L Podstawowe relacje fizyczne Podstawy fizyczne metody badawczej, jM^edstawione w poprzednim rozdziale opraco- wania, upoważniają do stwierdzenia, że odpowiednio rozwinięty sposób pomiaru kinema- tycznych i dynamicznych parametrów fali sejsmicznej, a więc prędkości rozchodzenia się różnych typów fal sejsmicznych i ich amplitud pozwala rozwiązać szereg zagadnień dotyczących rozkładu naprężeń. Analizując fizycznie prostszą zależność prędkości rozcho- dzenia się fal sejsmicznych od podstawowych parametrów geomechanicznych charaktery- zujących ośrodek skalny, można stwierdzić, że pierwotną wobec innych jest zależność: V = V (r) gdzie: V - prędkość fali sejsmicznej. (4) Sekcja III 19