Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Underground Exploitation School *93 5. Zanieczyszczanie środowiska wodnego w otoczeniu składowisk odpadów górnictwa węglowego Infiltrujące wody opadowe ługują z odpadów składniki rozpuszczalne i wraz z nimi przedostają się do wód powierzcłiniowych i podziemnycłi w otoczeniu zwałowisk powodując icłi zanieczyszczenie jak to przedstawiono na rys.l. Głównymi składnikami wynoszonymi ze składowisk do wód w ich otoczenie są: Na"*", Ca^"*", Mg^"^, Fe^"^, Fe^"*"* Cr , SO^"" a także metale ciężkie wynoszone przy zakwaszaniu roztworów porowych. Lokalny monitoring wód powierzchniowych i podziemnych prowadzony w rejonach składowania odpadów górnictwa węgla kamiennego (Ackman T.E. i inni 1984; Smith A., Ward A., 1984; Szczepańska J„ 1987) wskazuje na postępującą degradację jakości tych wód. Badania te wykazały ponadto, że skład chemiczny i stopień zanieczyszczenia wód w otoczeniu składowisk są ściśle uzależnione od zawartości składników zanieczyszczających w odpadach oraz od dynamiki ich ługowania. Odmienny przebieg dynamiki ługowania dwóch podstawowych składników zanieczyszczających: c r i SO (rys. 2) powodować będzie, że skład chemiczny wód w otoczeniu składowiska odpadów górniczych będzie zmieniał się w czasie. Przeprowadzone badania wód w rejonie składowiska "Smolnica" (rys.l) w pełni potwierdzają ten wniosek, W rejonie deponowania odpadów świeżych (p. 11 i 12) głównym składnikiem zanieczyszczającym są chlorki (Cl"). W odpadach starszych około 10-letnich (p. SM-1), gdzie chlorki są już wyługowane z uwagi na ich bardzo wysoką dynamikę ługowania (rys. 2) obserwuje się bardzo wysokie stężenia siarczanów (SO stanowiących produkt końcowy rozkładu siarczków żelaza (FeS2). W analizowanym punkcie SM-1 (rys. 1) stężenia jonu SO^" w roztworach porowych przekraczają 60 razy dopuszczalne stężenie tego jonu w wodach pitnych. Tak wysokie koncentracje przy dużej powierzchni składowiska stwarzają istotne zagrożenie dla środowiska wodnego. 6. Środki techniczne ograniczające proces zanieczyszczania środowiska wodnego w rejonie zwałowisk odpadów górnictwa węglowego Wszystkie rozwiązania techniczne zmierzające do ograniczenia ujemnego wpływu zwałowisk na środowisko wodne polegają na redukcji ładunków zanieczyszczeń ługowanych z odpadów. Zmniejszenie ilości zanieczyszczeń ługowanych z odpadów można uzyskać poprzez: ograniczenie produkcji zanieczyszczeń w bryle zwałowiska - minimalizując proces utleniania pirytu poprzez ograniczenie dostępu tlenu z powietrza i wody, 248 Tom II