Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 cechy (rys. 1). Wielkość udziału czynnika nielosowego z odległością pomiędzy próbami, wyrażona przez wariogram, wskazuje na zasadność stosowania geostatystyki do badania danej cecłiy złożowej. Im zakres wariogramu i udział składnika nielosowego jest większy, tym bardziej zastosowanie geostatystyki jest uzasadnione. Zapis y{h) oznacza funkcję wektora h o współrzędnych kartezjańskich (hj ,h2 ,h3) lub współrzędnych sferycznych (I h I, a , cp), gdzie I h I jest długością wektora h, a a i <p są odpowiednio jego długością i szerokością geograficzną. Gdy funkcja Y( I h I, a , (p) zależy tylko od moduhi I h I wektora h, to mówimy, że badane zjawisko jest izotropowe. Dane zjawisko jest anizotropowe, jeśli jego zmienność w trójwymiarowym układzie współrzędnych zależy od parametrów kierunkowych a i (p. Badanie anizotropii danej cechy złożowej polega na porównywaniu wariogramów kierunkowych, tj. obli- czonych dla różnych wartości kątów a i (p oraz wartości okna zliczania, zwykle mniejszego niż 45". W przypadku izotropowym zakres a wariogramu badanej cechy jest stały i nie zależy od kierunku, tak więc trójwymiarowy obszar korelacji przestrzennej pola losowego g, wyrażony wariogramem, jest kulą o środku w rozważanym punkcie. W przypadku anizotropowym zakres a wariogramu zależy od kierunku. Jeśli zakres wariogramu zależy tylko od kierunku, to mamy do czynienia z tzw. anizotropią geo- metryczną badanej cechy, opisaną przez Davida (David M., 1977), którą jest łatwo uwzględnić przez odpowiednie przeskalowanie osi w kierunkach największej zmienności cechy, W przypadku gdy również próg wariogramu zależy od kierunku mamy do czy- nienia z tzw. anizotropią strefową (ang. zonal anisotropy) (Joumel A.G^ Huijbregts ChJ., 1978). Uwzględnienie anizotropii zonalnej wymaga zwykle zamodelowania struktury złożonej z uwzględnieniem zmienności kierunkowej. Na rysunku 3 przedstawiono sche- matyczny obraz obu typów anizotropii dla prostego wariogramu sferycznego. Stwierdzenie anizotropii ma duże znaczenie dla rozpoznania i charakterystyki cech złożowych. 7 C 7 C . a C, W T Rys.3. Anizotropia geometryczna i zonalna zmienności cechy Sekcja IV 269