Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Underground Exploitation School *93 7.3. Szacowanie zasobów Stosowane są różne sposoby szacowania zasobów metanu w pokładach węgla. Powoduje to, że prezentowane wyniki są nieporównywalne (Kotas i in. 1992, Tarnawski, Struzik, 1978) W Polsce najczęściej zasby metanu szacowane są na podstawie wyników badań wykonywanych dla oceny zagrożenia gazowego. Obliczene są całkowite zasoby metanu (geologiczne) w pokładach i warstewkach węgla, niezależnie od ich miąższości. 100 V / Sm 8r gdzie: - zasoby geologiczne metanu, - udokumentowane geologiczne zasoby węgla, W k„ - współczynnik zwiększający, o zasoby pokładów i warstw węgla W nieuwzględnionych w obliczaniu jego zasobów geologicznych, określony jako stosunek średniej sumy miąższości wszystkich warstw węgla, do średniej sumarycznej miąższości pokładów uwzględnionych w obliczeniach zasobów węgla, A^ , W^ - średnia zawartość popiołu i wilgoci, g^ - średnia metanonośność, g^ - średnia metanonośność resztkowa (zawartość metanu nieodsorbowalnego), Obecność metanu nieodsorbowalnego, nie zawsze jest uwzględniana. Nie uwzględnia się z reguły zasobów gazu w skałach niewęglowych, w przewadze wolnego, gdyż zwykle brak danych dla ich oszacowania. W czynnych kopalniach węgla, za bilansowe, uznaje się zasoby przewidziane do od- zyskiwania w trakcie odmetanowywania, w ciągu najbliższych 20 lat. W zasadzie, powinny być one klasyfikowane jako przemysłowe. Z punktu widzenia samodzielnej eksploatacji metanu, obliczenie jego zasobów powinno być wykonywane tyUco w obrębie strefy metanonośnej, wyznaczonej ummownie przez strop strefy, w której metanonośność wynosi ponad 4,5 m^/t csw dla zasobów bilansowych (strop strefy III kategorii zagrożenia) i 2,5 m^/t csw dla zasobów pozabilansowych (strop strefy II kategorii zagrożenia, rys. 15). Zasoby oblicza się metodą średniej arytmetycznej, z podziałem złoża na bloki. Do obliczeń przyjmuje się średnią metanonośność w obrębie odpowiedniej strefy w danym bloku. W przypadku występowania gazu wolnego w skałach niewęglowych, jego zasoby mogą być obliczoone metodą objętościową, stosowaną w odniesieniu do konwencjonalych złóż gazu ziemnego. 7.4. Zasoby przemysłowe Zasobami przemysłowymi są tylko te części zasobów bilansowych, które mogą być odzyskane, przy przyjęciu konkretnych rozwiązań technicznych i warunków ekonomi- cznych eksploatacji, w ramach projektu zagospodarowania złoża. 298 Tom II