Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Kazimierz Stanik Zastosowanie systemu cyfrowej metanometrii w KWK „Halemba" - doświadczenia, wnioski Stosowane dotychczas w kopalniach systemy metanometryczne C1T-63/400p lub CMM-20 czy też CMC-1 oparte są na pomiarach cyklicznych. Badania oraz warunki bilansu energetycznego pozwoliły skrócić czasokres dokonywanych pomiarów, do czterech minut. Oznacza to, że z taką częstotliwością dokonywane są pomiary aktualnych stężeń metanu w rejonie zabudowanego czujnika. Innymi słowy wiemy tylko jak kształtują się stężenia metanu w okresach pomiaru, czyli co 4 minuty. W systemach tych sygnał o wartości stężenia metanu jest kierowany do góry do stacji na powierzchni, która w przypadku stwierdzenia stężeń powyżej wartości progowych przesyła z powrotem na dół polecenie wyłączenia do urządzenia wyłączającego CRA, a te z kolei sterują urządzeniami typu IZZO zabudowanymi w rozdzielni. Dopiero po wykonaniu tych operacji napięcie w zagrożonym rejonie zostaje wyłączone. Wszystkie te operacje powodują naturalnie opóźnienia w reakcji na stwierdzony już fakt przekroczenia wartości progowych w rejonie czujnika. W najbardziej niekorzystnym przypadku opóźnienie to może być nawet dłuższe niż 4 minuty (czas dyfuzji do komory około 20 sek. + czas repetycji 240 sek + czas reakcji CRA około 14-20 sek). Wynika z tego, że w przypadkach skrajnych gdy w rejonie może dochodzić do przypadków nagłego „wypchnięcia metanu" - kopalnie wyrzutowe, zagrożone tąpaniami czy też rejony o mało stabilnym układzie wentylacyjnym - urządzenia w rejonie ściany i w samej ścianie są zjrfączone, podczas gdy wielkość stężeń w tym rejonie pozostaje niewiadomą. W nowym systemie metanometrycznym z centralą CMC-3 przyjęto odmienną filozofię działania. Pomiar stężenia metanu jest realizowany w sposób ciągły w zakresie 0-5%, w zakresie powyżej 5% cyklicznie co 4 minuty. W pzrypadku stwierdzenia przekroczenia wartości progowej następuje natychmiastowe wysterowanie IZZO, a w konsekwencji wy- łączenie energii. Metanomierz przejmuje w tym przypadku rolę szafy metanometrycznej z poprzedniego systemu, gdyż wartości progowe są zadawane bezpośrednio w metanomierzu. O fakcie wyłączenia napięcia w rejonie metanomierz informuje centralę meta- nometryczną w trakcie najbliższego przesyłanego do centrali komunikatu - najpóźniej po 12 sekundach. 302 Tom II