Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Underground ExpIoitation School '93 Również w przypadku badań sorpcyjnych na zmian zewnętrznych wymiarów śledzono szybkość OAO M / 8 5 0 . 3 0 - 0.00 0.00 • • ro2sxen:olnoić prostopadło tfo urowicenia 0- rozszer talna6ć rownolegfo do u^owicenio I I I I. I I i i — L — I — I — ! • 5 . 00 750 2.50 p/ fi 10 r2 Rys. 6 swobodne pęcznienie ograniczone pecznienie 2 3 Ciśnienie MPa Rys. 7 węglach z ograniczeniem swobody desorpcji metanu. Z analizy danych wynika, że zarówno ilość jak i szybkość desorbowanego gazu jest większa dla węgli z zablokowaną rozszerzalnością zewnętrzną (rys. 7), co pozostaje w związku z quasi- równowagą układu (znacznym wzro- stem naprężeń) i może być między innymi przyczyną wyrzutu. Wiadomo, że ilość desorbowa- nego gazu zależy również od składu petrograficznego węgli. Ze względu na obwarowania eksperymentalne (materiał badawczy w formie ko- stek) przeprowadzono badania na próbkach węgli o różnej zawar- tości grup macerałów. I tak np. zgład węgla B/82 zawierał 75% wi- trynitu. 2,6% egzynitu i 16,1% iner- tynitu, natomiast próbki B/90: 7% witrynitu, 20% egzynitu i 67% iner- tynitu. Różnice w zawartości litoty- pów powodują różną relaksację elementów struktury, odzwierciedle- niem czego jest stwierdzona, dla węgla (B/90) o charakterze durytu wyższa sorpcja (rys. 8) i szybsza desorpcja. Natomiast dla węgli bły- szczących przy wyższych ciśnie- niach metanu (powyżej 2,0 MPa) nieco wyższa podatność na defor- mację sorpcyjną. 1.3 Podsumowanie Podstawą do przedstawionych badań była hipoteza, że własności sorpcyjne węgla warunkuje specyfi- czna struktura, w której występuje silnie rozwinięty obszar mikroporów i porów o wymiarach cząsteczko- wych. Z uzyskanych danych wyni- 332 Tom II