Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Antoni Goszcz Zapobieganie tąpaniom stropowym. 1. Wstęp W roku 1992 podczas obrad „Szkrty Eksploatacji Podziemnej 92" przedstawiłem kontrowersyjną wówczas pracę pt, ,^grożenie tąpaniami stropowymi", w której zapre- zentowałem swoje poglądy na to zagrożenie. Poglądy znacznie odbiegające od panujących w gómictwie, stanowiły jednak konsekwencję opracowanego na podstawie długoletnicli badań poślizgowego mechanizmu tąpnięcia. Mechanizm ten polega na powstawaniu w gó- rotworze układów niestabilnych wynikających z występowania w skałach rozwarstwień i stromych spękań. Naruszenie równowagi takiego układu powoduje wstrząs górniczy i tąpnięcie. W przedstawionej wówczas pracy, opublikowanej w materiałach Szkoły 92 podałem, że warunkiem ograniczenia występowania tąpań o mechanizmie poślizgowym jest likwidacja rozwarstwień. Na strmie 165 podałem również: „Rozwarstwienia można likwidować w inny sposób przez sprowokowanie niejako kontrolowanego poślizgu bloków skalnych. Poślizg taki można wywołać przez odpowiednio zaprojektowaną eksploatację odprężającą z małą prędkością frontu, trapedowanie stropu w bezpośrednim sąsiedztwie stromych spękań, bądz nawadnianie szczelin. Żadnych eksperymentów w tym zakresie nie prowadzono, w związku z czym nie można ocenić skuteczności tych zabiegów". W roku 1992 kontynuowałem prace badawcze, mające na celu zweryfikowanie w warunkach ruchowych przedstawionego modelu. Poza badaniami rozwarstwień, spo- wodowałem także zastosowanie strzelań odprężających to jest torpedowania stropu w sposób dostosowany do modelu poślizgowego. Zarówno badania jak i strzelania odprężające wykonywane w rejonach rzeczywistego zagrożenia tąpaniami potwierdziły słuszność tezy roboczej. Uzyskane rezultaty przedstawiono w niniejszej publikacji. 2. Mechanizm poślizgowy tąpnięcia Mechanizm poślizgowy przedstawiałem już w kilku publikacjach (np Goszcz ł989a, 1989b, 1991a, 1991b, 1991c, 1992). Biorąc jednak pod uwagę, że przyjęcie takiego właśnie, a nie innego mechanizmu tąpnięcia, ukierunkowało zarówno prace badawcze 32 Tom II