Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Jerzy Koraowski Sejsmoakustyczne metody oceny stanu zagrożenia tąpaniami - podstawy i perspelitywy 1. Wprowadzenie Celem pracy jest analiza stosowanych w górnictwie sejsmoakustycznych metod oceny „stanu zagrożenia tąpaniami" w świetle wyników badan, głównie laboratoryjnych i wy- rażanych na ich podstawie poglądów o związkach emisji akustycznej (AE) z naprężeniem a i jego odległością od wartości krytycznej a K Omawiane są metody, które zostały formalnie opisane w (posiadanych przez kopalnie) instrukcjach, do których autor miał dostęp. Zubaża to obraz sytuacji. Dyskusja dotyczy wyłącznie podstaw, całkowicie pominięto szczegóły la;hniczne. Obligatoryjnie stosowana metoda sejsmoakustyczna zdefiniowana została Instrukcją wprowadzoną przez Wspólnotę Węgla Kamiennego w 1988 r. Będzie ona dalej oznaczana skrótem IWWK, a odnośna metoda nazywana będzie metodą IWWK. Definicje AE były wielokrotnie ł)ezpośrednio podane lub pośrednio omawiane w li- teraturze, np. Zul)erek 1988, Kwaśniewski 1992. Cechą charakterystyczną metod sejs- moakustycznych jest wykorzystywanie - do wnioskowania o zagrożeniu lub jego zmianach - informacji niesionej przez impulsy (krótkotrwałe fale) sejsmoakustyczne. Nie powinny one jednak być jedynym źródłem informacji: każda wiadomość o przyczynach - impulsów i ich właściwości - jest cenna i powinna być wykorzystywana. Omawiając AE najczęściej posługujemy się pojęciami aktywności w (O i energii E (t ), V/ teorii n(t) rozumieć można jako granicę ilorazu ilości zdarzeń w przedziale czasu i długości tego przedziału, gdy dąży ona do zera, W praktyce jest to ilość impulsów w ustalonej jednostce czasu, np. mówimy o aktywności godzinowej itp.; analogicznie określa się E (r), energię zdarzeń jako ciągłą funkcję czasu. Oczywiście, najpierw musi być zawsze obliczana energia pojedynczego, o czym piszą np. Zuberek (1992b), Komowski (1991a). Odróżniać należy zjawiska rejestrowane od generowanych: zwykle ilość i energia zdarzeń rejestrowanych zależą od właściwości (w tym długości) trasy, którą przebywa fala. Można jednak przyjmować, że rozkład energetyczny zbioru rejestrowanych impulsów oraz odpowiednia wartość średnia E są niezmiennikami trasy sejsmicznej. Pizy rejestracji Sekcja III 65