Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Underground Exploitation School '93 znacznie powyżej poziomu szumów i zbiorach o wystarczająco dużej - dla potrzeb wiarygodnej estymacji - liczebności, może to mieć znaczenie praktyczne. Stosowane w praktyce górniczej metody sejsmoakuStyczne dzielimy na stacjonarne i doraźne, zależnie od sposobu prowadzenia obserwacji. Podział ten obecnie - lecz tak być nie musi - pokrywa się ze znacznie ważniejszym podziałem na metody (pomiary) czynne (lub aktywne) i bierne. W metodzie czynnej do badanego obiektu przykładamy wymuszenie i mierzymy odpowiedź - w eksperymencie kontrolowanym tak dalece jak jest to możliwe. Metoda bierna rejestruje sygnały samorzutnie dochodzące do odbiornika (geofonu). W praktyce bierne metody sejsmoakustyczne realizowane są (w polskim górnictwie węgla kamiennego) przy pomocy aparatury (starego typu, już nie produkowanej) PRS z torem TSA wypo- sażonym w elektrodynamiczne geofony DF7G lub DF7H oraz przy pomocy aparatury ARES z torem TSA3 wyposażonym w piezoelektryczne akcelerometry i analogowy układ całkujący w nadajniku tak, że z punktu widzenia użytkownika stanowi to bardzo dobry geofon mierzący prędkość drgań cząstek ośrodka, w którym umieszczono czujnik. Do pomiarów doraźnych (tzw. metodą RMS) stosowana jest przenośna czterokanałowa aparatura WLIS wyposażona w geofony lub sondy wieloskładowe. Właściwości aparatury WLIS omawia Komowski (1991a). Stwierdzić można, że TSA-ARES pomimo pewnych wad - w szczególności niewłaściwy jest zdaniem autora gómoprzepustowy filtr 200/500 Hz, który należy usunąć lub przesunąć w rejon 50 Hz - jest torem dużo lepszym od pozostałych i to pod każdym względem: czułości (wzmocnienia), zakresu liniowości, dynamiki i cech mechanicznych. Działanie czujnika piezoelektrycznego nie zależy od położenia pracy (poziomo, pionowo), geofony elektrodynamiczne pracują dobrze tylko w określonym położeniu. Szkoda, że czujniki piezoelektryczne są wysoce awaryjne. Nie ulega wątpliwości, że ARES umożliwia lepszą - np. od systemu PRS - obserwację sejsmoakustyczną i zastąpi, przestarzałe już, systemy PRS. 2. Poglądy i wyniki dotyczące związków AE z zagrożeniem Zagadnienia podstawowe oraz eksperymentalne podstawy teorii kruchego pękania skał przedstawiU m.in. Gustkiewicz (1988), Zuberek (1988) i Kwaśniewski (1992). Obszerny pogląd - oparty na badaniach laboratoryjnych - aktualnych poglądów na przy- czyny i pizebieg podkrytycznego (stabilnego) wzrostu szczelin przedstawili Atkinson i Meredith (1987) podkreślają wielkość możliwych mechanizmów tego zjawiska, w tym możliwość wzrostu zarówno z udziałem jak i bez udziału stymulacji chemicznej. Procesy takie bada np. teoria prędkości reakcji („reaction rate theory"), dając m.in. średnią prędkość rozwoju szczeliny v= VQCxp{(-'E + bK)/RT (1) 66 Tom II