Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Szkoła Eksploatacji Podziemnej '93 z (7) reakcji, w których, przy wystarczającym naprężeniu o, znikoma przyczyna A o daje obserwowalny efekt. Zauważyć też trzeba, że n(t), w sensie matematycznym (dla t -> oo) malejąca do zera, na umiarkowanych odcinkach czasu - szczególnie w przypadku modeli potęgowych - może się zmieniać bardzo nieznacznie. Zdaniem autora (Komowski, 1991b) - podobnie uważają Main i Meredith (1991) - rozrzut wyników eksperymentalnych umożliwia równie dobre „dopasowanie" obu, tzn. (4) i (6), modeli, jednak modele eksponencjalne są łatwo wyprowadzalne z modeli bardziej podstawowych (np. fizyko- chemicznych i reologicznych). Ponieważ trajektorie odkształcenia e{ t) - nieliniowego modelu lepkosprężysto-kruchego (Komowski 1992b, rys.5), który opisuje standardowy model reologiczny, zawierający w gałęzi Hooke'a stopniowo niszczone „pole spręży- stokruche" - będące rozwiązaniami równania . „ g + TO - £ ( I - D (r))£ E(\-D{t)) + E M (8) (gdzie 0 < D ( O = + jest „stopniem zniszczenia") doskonale nadają się do aproksymacji eksperymentalnych przebiegów odkształcenia dla wszystkich trzech faz procesu pełzania (a także odkształcenia przy narastającym obciążeniu), przypuszczać można, że zarówno potęgowe jak i wykładnicze zależności o których mówiono powyżej, z czasem okażą się pierwszymi przybliżeniami opisów bardziej złożonych, bardziej dokładnych i lepiej fizycznie uzasadnionych. Zagadnienie zmian n ( t ) pod wpływem (liniowo) narastającego wymuszenia obcią- żeniem badało wielu autorów, a obszerną literaturę i uzyskane wyniki omawia m.in. Zuberek (1988). Tam też wyprowadzono [Zuberek (1988) str.91], dla idealnego poli- krystalicznego ośrodka kruchego, zależność którą możemy zapisać w postaci (9) (9) gdzie L to obciążenie (z założenia związane z lokalnym naprężeniem o^ natomiast A^ i q to współczynniki. Zgodnie z tym równaniem, n zmienia się tylko w zależności od L i brak aktywności przy stałym obciążeniu. Badając próbki węgla Skudrzyk (1982) potwierdza zależność aktywności od prędkości zmian obciążenia - zgodnie z (9) - jednakże w przypadku pełzania pod stałym obciążeniem równanie to nie jest zgodne z doświadczeniem. Jeżeli równanie (1) zapiszemy w uproszczonej formie: n = c^e to, po zloga- rytmizowaniu, otrzymamy Oy = C3 In /j + C4 (10) natomiast z równania (2b) otrzymujemy zależność w postaci / {n) (11) Sekcja III 69