Materiały konferencyjne SEP 1993 - tom 2

Underground Exploitation School '93 Dla przypadku rosnącego obciążenia, podana wzór (6.3b)] prowadzi do wyniku a ; = C^iN)'^^ (12) Równania te mówią że a^, czynnik który wraz ze „stałą materiałową" a^^ decyduje o zniszczeniu^ jest w obszarze obowiązywania tycłi równań rosnącą funkcją aktywności n(t) lub aktywności skumulowanej N, Ten ostatni przypadek - równanie (12) - wyraźnie pokazuje, że C; może rosnąć przy malejącej aktywności n (t ), gdyż N rośnie zawsze gdy /I (O > 0. Gdy nie znamy parametrów skalujących, pewny jest tylko wniosek że wzrost aktywności jest dowodem wzrostu naprężeń lokalnych (i zagrożenia) pod warunkiem że, gdy mowa o pokładzie, obserwujemy skupiony rejon źródeł emisji. Main i Merdith (1991) wyprowadzają, że we wczesnych stadiach procesu (gdy pominąć można wzajemne oddziaływanie szczelin) aktywność określona jest równaniem ^ (O = ^ ^ P ( ^O gdzie X wiąże aktywność sejsmoakustyczną z ilością N^ czynnych szczelin dNr n(t) = XNr = —r^ ^ dt (13) (14) i piszą [Main i Merdith (1991) str. 367]: „... Such an exponentiał increase in event rate is exactly what is observed in the early stages of compressional failureof intact specimens of rock...". Podkreślają oni analogię - za wyjątkiem zależności od temperatury T - pomiędzy (13) i (1) oraz stosowalność ich modelu zarówno do emisji generowanej przez rozwój pojedynczej szczeliny, jak i w przypadku fraktalnego - patrz Marcak (1992) - zbioru szczelin, co jest ważnym uogólnieniem. Zuberek (1988) a także Zuberek (1992b), powołując się też na wielu innych autorów, omawia związek wykładnika 7 rozkładu energetycznego impulsów sejsmoakustycznych - ze stopniem zniszczenia (próbki) i stopniem zagrożenia tąpaniami (w pokładzie) dochodząc do wniosku, że spadek wartości 7 lub, równoważnie wzrost średniej energii impulsu, sygnalizować może zbliżający się moment zniszczenia skały. Rao, Sun i Hardy (1989) stwierdzili, że krótko przed zniszczeniem (w rejonie 95% - 100% obciążenia niszczącego przy liniowo rosnącym obciążeniu) maleje n ( O » a wśród występujących impulsów rośnie względny udział „silnych". Podobne wyniki ilustruje Ohnaka (1983). Ponieważ analogiczne wyniki otrzymywane są od dawna, np. Mogi (1962), sprawa wydaje się przesądzona i przyjmuje się, że przyczyną jest zmiana sposobu rozwoju szczeliny (najpierw wieloma drobnymi „kroczkami", potem coraz gwałtowniejszymi lecz nielicznymi „skokami"), w miarę zbliżania się momentu zniszczenia skały. Brak w h- teraturze propozycji dotyczących funkcyjnej zależności pomiędzy E (lub y) a naprężeniem, można jedynie przypuszczać że jeśli E (lub y) zależy od a^, to E{<3i może mieć 70 Tom II